15. De christenheid

 

15.1. Wat is de christenheid?

 

De christenheid bestaat uit alles wat zich christen en christe­lijk noemt. Alle personen die zich christen noemen en alle kerken, gemeenten en organisaties die zich als christelijk presenteren. Een groot gedeelte van wat zich christelijk noemt is dat echter naar bijbelse norm niet[1].

 

15.2. Een oriëntatie in de christenheid

 

Om zicht op de christenheid te krijgen volgen hieronder enkele grote lijnen.

 

15.2.1. Protestant, rooms-katholiek, oostersorthodox

 

De christenheid valt uiteen in drie grote groepen: de protestan­ten, de rooms-katholieken en de oostersorthodoxe christenen.

 

Dit is historisch zo gegroeid. Vanuit de situatie zoals die in het Nieuwe Testament wordt beschreven heeft zich langzamerhand de Rooms-katholieke Kerk gevormd[2]. De Rooms-katholieke kerk heeft zich in de loop der eeuwen steeds verder van de bijbel, van het bijbelse evangelie en van de bijbelse gemeentevorm verwij­derd. Dit ging zover dat de Rooms-katholieke Kerk tot een valse kerk[3] is geworden.

 

Naast de Rooms-katholieke Kerk zijn er altijd bijbel­getrouwe gemeenten gebleven. Die werden vaak ver­volgd door de Rooms-katholieke Kerk[4]. In de elfde eeuw na Christus hebben de kerken uit Oost-Europa en het Midden­oosten gebroken met de Rooms-katholieke Kerk. Deze kerken worden oostersortho­dox genoemd. In de zestiende eeuw hebben velen de Rooms-katholieke kerk verlaten, daaruit zijn de grote protes­tantse kerken ontstaan[5]. Deze beweging "terug naar de bijbel en het bijbelse evangelie" wordt "de Reforma­tie" genoemd.

Ook voor de tijd van de Reformatie waren er christenen buiten de Rooms-katholieke Kerk die het ware, bijbelse evangelie geloofden, b.v. de Waldenzen. Deze christenen werden zwaar vervolgd door de Rooms-katholieke Kerk en de rooms-katholieke regeringen van de landen waarin ze woonden. Er is in Italië nog steeds een kleine Waldezen Kerk[6].

Na en tijdens de reformatie zijn er in landen waar de overheid protestants was andere gemeenten ontstaan zoals b.v. de baptis­tengemeenten. In hun hervorming van de structuur van de kerk, de gemeente, gingen ze verder terug naar de bijbel dan de kerken van de Reformatie[7].

 

Alleen in de protestantse kerken wordt het ware bijbelse evange­lie gepredikt. De Rooms-katholieke Kerk geeft wel het goede antwoord op de vraag: Wie is Christus? Maar ze geeft een verkeerd antwoord op de vraag: wat moet ik doen om behouden te worden? De Rooms-katholieke kerk is dan ook een valse christelijke kerk. Een kerk die beweert christelijk te zijn, maar die een ander, een vals evangelie leert en predikt is geen ware christelijke kerk (Gal. 1:6-9). Ook de oostersorthodoxe kerken leren het ware, bijbelse evangelie niet.

 

De kern van het verschil tussen de protestanten en de Rooms-katholieke Kerk ligt in de vier zogenaamde Sola's.

 

Tegenover de valse leer van de Rooms-katholieke Kerk hebben de kerkhervormers uit de zestiende eeuw de vier Sola's geformuleerd.

 

- Sola Scriptura (Alleen de Schrift)

- Sola Gratia (Alleen genade)

- Sola Fide (Alleen geloof)

- Sola Christus (Alleen Christus)

 

De protestant zegt dus "Sola": alleen de bijbel, alleen geloof, alleen genade, alleen Christus. De Rooms-katholieke Kerk zegt "plus." De bijbel plus de traditie, geloof plus werken, genade plus verdienste, Christus plus Maria en de heiligen.

 

De protestant zegt "alleen de bijbel", dat wil zeggen de bijbel is de enige bron van ons geloof. Alles wat we geloven moet op de bijbel gebaseerd zijn en aan de bijbel getoetst worden. Voor een protestant is de bijbel beslissend.

De rooms-katholiek zegt de bijbel plus de traditie. Dat wil zeggen, wat een rooms-katholiek gelooft is op de bijbel en op de traditie gebaseerd[8]. Daar komt nog bij dat ze ook nog de apocriefe boeken aan het Oude Testament hebben toege­voegd[9]. Voor een rooms-katholiek is niet de bijbel, maar wat de kerklei­ding (de Paus) leert beslissend.

 

De protestant zegt: de behoudenis is op grond van genade (volle­dig onverdiend) en door middel van geloof (Efeze 2:8,9). De gerechtigheid wordt ons op grond van ons geloof toegerekend (Rom.  4:5, 5:1). De katholiek zegt: de behoudenis is het gevolg van geloof en genade plus het houden van de sacramenten en onze eigen inspan­ning.

 

De protestant zegt: Alleen Jezus is middelaar(1 Tim. 2:5). De rooms-katholiek zegt: Jezus plus Maria en de heiligen. Als je wat van God gedaan wil krijgen kun je het beste tot God gaan via Maria. Maria neemt dan contact voor jou op bij Jezus. En Jezus weer bij God. 

 

De Rooms-katholieke Kerk leert dat de genade tot ons komt via de sacramenten[10], met name door de doop en de biecht. De genade wordt, zo stelt men, bij ons "ingegoten" via de sacramenten. De doop, zo beweert men, bewerkt b.v. de genade van de wedergeboor­te.

 

Voor het begrijpen van het rooms-katholieke sacramentele systeem is het van belang om te beseffen dat de Rooms-katholieke Kerk onderscheid maakt tussen doodzonden en dagelijkse zonden. Alleen doodzonden maken, zo leert men, dat je verloren gaat. Wat precies een doodzonde is geeft de Rooms-katholieke Kerk zelf aan.

 

Door de waterdoop, zo leert de Rooms-katholieke Kerk, ontvangen we de genade van de wedergeboorte en komen we in de staat van de genade. Via de doop komen we dus op de weg naar de hemel. Door het begaan van doodzonden, die we na onze doop doen, vallen we uit de staat van genade. Als iemand op dat moment zou sterven zou hij alsnog verloren gaan. Door de biecht[11] (door de absolu­tie van de priester) komen we weer terug in de staat van genade. Het komt er dus op aan dat je geen doodzon­den doet en dat je de doodzonden die je wel doet, met het juiste voorgeschreven berouw, zo snel mogelijk belijdt aan een officiële priester, zodat je de absolu­tie (de vergeving) ontvangt. Als je dat niet doet dan haal je de hemel niet. Een rooms-katholiek is dan ook zijn hele leven lang aan het werken om in de staat van genade te blijven, door dood­zonden te vermijden en als die er toch zijn door ze te biechten.

 

De Rooms-katholieke Kerk leert dan ook dat de sacramenten noodza­kelijk zijn voor het behoud[12]. Zonder de sacramenten, vooral die van de doop en de biecht, haal je de hemel niet. Daar komt nog bij dat je voor het ontvan­gen van genade volledig afhankelijk bent van de priester. Want die alleen kan, zo stelt men, de sacra­men­ten, die absoluut nodig zijn om behouden te worden, bedienen. Er is dus ook geen directe verge­ving van doodzonden. Vergeving van doodzonden is alleen te verkrijgen via de priester en de biecht. Als jij een zware zonde (een doodzonde) begaat dan is het niet genoeg dat je die zonde aan God belijdt, dat brengt geen vergeving, daar heb je een priester voor nodig en de officiële ceremonie van de biecht.

 

Dit is nog steeds de officiële leer van de Rooms-katholieke Kerk. Zo staat het in de recent door de kerkleiding in Rome uitgeven katechismus[13].

Zie voor een nadere bespreking van de Rooms-katholieke Kerk bijlage F. (Er is ook een aparte, losse, studie over de Rooms-katholieke Kerk.)

 

Als je het bijbelse evangelie, dat Paulus predikte, niet brengt dan ben je vervloekt (Gal. 1:6-9). Dat geldt voor individuele mensen en het geldt ook voor kerken en gemeenten.

 

De oostersorthoxe kerken lijken in veel opzichten op de Rooms-katholieke Kerk. Het zijn ook valse kerken, die het bijbelse evange­lie (Efeze 2:8,9) niet brengen.

 

15.2.2. Vrijzinnig en orthodox

 

(1)  Orthodox

 

Orthodox betekent recht, zuiver in de leer[14]. Je bent orthodox als je aan de bijbelse leer vasthoudt[15]. In plaats van orthodox noemt men dit ook wel "rechtzinnig."

 

Ortho­doxe chris­tenen zijn christenen die vasthouden aan de gezonde bijbelse leer[16], in ieder geval op de hoofdzaken. Orthodoxe chris­te­nen geloven dat de bijbel het onfeil­bare woord van God is. Ze geloven alles wat in de bijbel staat en ze geloven alleen wat in de bijbel staat.

 

(2) Vrijzinnig

 

In het woord vrijzinnig zit het woord "vrij". Vrijzinnige chris­te­nen onderwerpen zich niet aan de bijbel. Ze bepalen zelf wat ze wel of niet uit de bijbel geloven. Sommigen zijn zo vrijzinnig dat ze er helemaal niets meer van geloven[17]. Het wonderlijke is dat ze zich, ondanks dat, toch nog steeds christen noemen.

 

Het misleidende is dat ze wel over Jezus spreken[18]. Ze gebruiken allerlei bijbelse woorden, maar ze geven aan die woorden een andere, een onbijbelse betekenis.

 

(3) De visie op de bijbel.

 

De vrijzinnige "christenen" zeggen dat de bijbel slechts een menselijk boek is[19]. Er staan daarom, volgens hen, vele fouten in de bijbel.

 

De orthodoxe christenen zeggen dat de bijbel het onfeilbare woord van God is. Door de Geest van God gedreven, geleid, hebben mensen, namens God, precies datgene neergeschreven wat God wilde zeggen (2 Petrus 1:21). Al de Schrift is van God ingegeven (2 Tim. 3:16). Het schriftwoord is door de Heilige Geest uitgesproken (zie b.v. Hand. 1:16; 4:25). De Geest heeft het schrif­twoord uitgesproken bij monde van de menselijke schrijvers van de verschil­lende bijbelboeken. Daarom geloven de orthodoxe christe­nen dat de bijbel foutloos is[20].

 

Naast de vrijzinnige en orthodoxe christenen is er ook nog een groep "christe­nen" die neo-orthodox worden genoemd. Zij proberen een soort tussenweg te vinden tussen orthodox en vrijzinnig. Met de vrij­zinnigen geloven zij dat de bijbel een menselijk boek is, met veel feite­lijke onjuistheden en onwaarheden. Maar, zo beweren ze,  het is toch meer dan een louter menselijk boek. Ze zien de bijbel niet als openbaring, als een boodschap van God. De bijbel is in hun visie geen openbaring, de bijbel is slechts een getuigenis van het feit dat mensen God hebben ervaren. In de bijbel staan, in hun visie, allerlei versla­gen van mensen die iets van God hebben ervaren. Ze hebben, zo stelt men, echt iets van God ervaren, maar ze hebben dat vervolgens op een gebrekkige manier opgeschre­ven, gekleurd door hun eigen beperkte menselijke inzichten. Wat ze opge­schreven hebben is daarom, in deze visie, geen boodschap van God. Toch, zo vervolgt men, doet de bijbel wat met je, want als je de bijbel leest dan kan God door dat gebrek­kige verslag, dat vol fouten en onjuistheden staat, toch tot jouw hart spreken. Een bepaald bijbelgedeelte kan je persoonlijk aangrijpen. Op het moment dat dit gebeurt wordt dat feilbare mensenwoord voor jou persoon­lijk ook het woord van God, in die situatie en op dat moment.

 

- Orthodox: de bijbel is het onfeilbare woord van God.

- Vrijzinnig: de bijbel is slechts feilbaar mensenwoord.

- Neo-orthodox: de bijbel is feilbaar mensenwoord, maar het kan, bij gelegenheden, voor jou tot       Gods woord worden, als God je er persoonlijk door aanspreekt.

 

(4) Afglijden van orthodox naar vrijzinnig

 

Dit afglijden gaat meestal via het tussenstapje van de neo-orthodoxie.

 

In de kerkgeschiedenis zien we telkens opnieuw een proces van afglijden tot afval, een afglijden van orthodox naar vrijzinnig. Mensen, kerken, gemeenten, organisaties die orthodox waren beginnen stap voor stap allerlei bijbelse waarhe­den los te laten totdat ze na korte of langere tijd volkomen vrijzinnig zijn gewor­den. Het begint bijna altijd met het losla­ten van de onfeil­baar­heid, van de fout­loosheid van de bijbel. Eerst zegt men dat er toch wel hier en daar een foutje in de bijbel staat. Daarna gaat men steeds verder totdat tenslotte ook allerlei andere bijbelse leringen niet meer worden geloofd.

Zo is het gegaan met de Gereformeerde Kerken (synodaal). In de jaren veertig waren ze nog orthodox. Daarna kwam de neo-ortho­doxie binnen, en inmiddels zijn ze volslagen vrijzinnig geworden. Zo is het ook met de Vrije Universiteit in Amsterdam en de NCRV gegaan. De NCRV is begonnen als de EO, maar afgegleden naar totale vrijzinnigheid.

 

(5) De Nederlandse situatie

 

De grote Nederlands Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerk (synodaal) zijn in meerderheid vrijzinnig[21]. In deze kerken hebben de vrijzinnigen de macht. Ze worden bestuurd door valse leraars. Op de kerkelijke opleidingen, waar de voorgangers (de predikanten) worden opgeleid, zijn de meeste hoogleraren vrijzin­nig. De aankomende predikanten worden op die opleidingen "vergif­tigd" met vrijzinnige gedachten.

Zowel de Nederlands Hervormde Kerk als de Gereformeerde Kerken zijn ooit volledig orthodox geweest. Op een bepaald moment in hun geschiedenis zijn er predikanten en hoogleraren opgestaan die voorzichtig met kritiek op de bijbel begonnen. Omdat er geen leertucht werd uitgeoefend is dat van kwaad tot erger gegaan. Totdat uiteindelijk de vrijzinnigen in de meerderheid kwamen, waarna ze de macht over konden nemen.

 

Er zijn een aantal kleinere reformatorische[22] kerken in Nederland die nog volledig orthodox waren, maar op dit moment begint de schriftkritiek[23] ook daar binnen te dringen. Het begint ook nu weer met het loslaten van de foutloosheid van de bijbel. Eerst in kleine subtiele dingen, maar dat gaat altijd van kwaad tot erger.

 

Zelfs in de evangelische wereld begint men op dit moment de foutloosheid van de bijbel los te laten.

 

(6) De breuklijn tussen orthodox en vrijzinnig loopt door de meeste kerken heen

 

De scheiding tussen vrijzinnig en orthodox loopt door alle grote kerken en door bijna alle typen gemeenten heen. In Amerika heb je b.v. grote groepen vrijzin­nige of halfvrijzinnige (neo-orthodoxe) baptisten.

 

(7) Bijbelgetrouw

 

Deze term werd vroeger vaak gebruikt als een synoniem voor orthodox. Er wordt mee bedoeld dat men vasthoudt aan de orthodoxe visie op de bijbel. Aan de volledige inspiratie en foutloosheid van de bijbel. Schriftkritiek wordt afgewezen.

 

Maar ook dit woord, ook dit begrip, is al weer uitgehold. Er zijn mensen die zich bijbelgetrouw noemen en die toch niet in de foutloosheid van de bijbel geloven. Als het woord bijbelgetrouw wordt gebruik moet je eigenlijk vragen wat er mee bedoeld wordt.

 

15.2.3. Charismatisch

 

15.2.3.1. De pinksterbeweging

 

In het begin van de twintigste eeuw is de pinksterbeweging ontstaan. De pinksterchristenen leren dat de doop in de Geest een tweede ervaring[24] is, met als bewijs het spreken van tongen. Ze beweren dan iedere christen, via de, door hen geleerde, onbijbel­se versie van de doop in de Geest, in tongen moet of kan spreken. Velen leren ook dat de Here Jezus ieder geneest die in geloof tot Hem komt. Naast het spreken in tongen begon men ook weer te profete­ren, op de manier van: "zo zegt de Here ...".

 

De doop in de Geest, het spreken in tongen, profeteren en andere onderwerpen die daar mee te maken hebben worden in de bijbelstu­die over de Heilige Geest besproken. Daar worden onder meer de leringen van de pinksterbeweging getoetst en weerlegd.

 

Naast de naam pinksterge­meente gebruikt men ook vaak de naam volle evange­lie gemeente. Later kwam de naam "evan­geliege­meente" in zwang. Als je de naam evangeliegemeente tegenkomt, dan duidt dit er meestal op dat je te maken hebt met een pinkster of charismati­sche gemeente.

 

15.2.3.2. De charismatische beweging

 

In de vijftiger jaren is de charismatische beweging ontstaan. Men hangt daar dezelfde leerstellingen aan als de oudere pinkster­beweging. Er is wel een duidelijk verschil tussen de oudere pinkstergemeenten en de nieuwere charismatische gemeenten. De eerste pinkstergemeenten leerden wel een aantal zaken die in strijd waren met de bijbel, maar voor het overige hielden ze vast aan de gezonde leer van de bijbel. In de charismatische beweging is dit veel minder het geval. De nadruk ligt in deze beweging niet op de leer, niet op de inhoud van het geloof, maar op de beleving. De charismatische beweging kon daarom de Rooms-katholieke Kerk en sommige vrijzinnige kerken binnen komen. Een rooms-katholiek kan alle onbijbel­se leringen van zijn kerk blijven aanhangen en toch charismatisch zijn. Een berucht voorbeeld is de reeds overleden Belgische kardinaal Sunens. Hij was tijdens zijn leven de meest vooraanstaande leider binnen de katholieke charis­mati­sche beweging. Hij beweer­de dat zijn "doop in de Geest" zijn liefde en toewij­ding tot Maria nog had doen toenemen.

 

15.2.3.3. De derde golf, de Toronto Blessing, de Brownsville en Pensacola outpou­ring

         

De laatste jaren zijn er vanuit de charismatische beweging weer enkele andere bewegingen voortgekomen. De eerste wordt wel de derde golf genoemd[25]. De voornaamste leider en inspirator van de derde golf was John Wimber. Door deze beweging zijn onder meer de Vineyard gemeenten ontstaan. In één van de Vineyard gemeenten, in Toronto, is na enige tijd de volgende beweging ontstaan: de zogenaamde "Toronto Blessing". Die is op zijn buurt weer opge­volgd door de Pensa­cola outpouring. Door deze bewe­gingen zijn allerlei onbijbelse gebrui­ken gepropa­geerd, zoals: het vallen in de Geest[26], heilig lachen (schat­e­ren), zingen in tongen, dieren­gelui­den, spastische en dwangmatige bewegingen, enzovoorts. Dat alles wordt gezien als het werk van de Heilige Geest.

Vanuit deze laatste bewegingen begint men ook te morrelen aan de genoegzaam­heid van de bijbel. Men beweert dat God door hedendaag­se profeten nieuwe leerstellige inzichten kan geven en ook geeft.

 

 

 

 

15.2.3.4. De dwalingen worden steeds ernstiger

 

De hierboven genoemde bewegingen zijn niet naast elkaar ontstaan. De ene beweging ontstaat uit de andere. Zo is de Toronto Blessing ontstaan uit één van de Vineyardgemeenten. Als je de verschillen­de stadia naast elkaar legt, dan zie je dat de elkaar opvolgende bewegingen steeds extremer en onbijbelser aan het worden zijn.

Zelfs binnen deze bewegingen is er bij sommigen nog het besef dat de volgende stap die door anderen wordt gemaakt niet juist is.  Er is b.v. een groep binnen de oude pinkstergemeenten die op de bijbel gericht is. Zij wijzen daarom een aantal aspecten van de charis­matische beweging af[27]. Ook wijzen ze de kenmerkende ui­tin­gen van de derde golf en de Toronto Blessing, zoals b.v. het vallen in de Geest, af als onbijbels. Dit is echter momenteel een minderheid. De meer­derheid van de oude pinkstergemeenten is intussen "omgeturnd" en doet enthousiast mee met elke nieuwe golf die er aankomt. Het is zelfs zo dat voor de mensen van de derde golf, de vineyard beweging, de Toronto Blessing te ver ging, vandaar dat de Toronto Vineyard gemeente, uit het verband van Vineyardgemeenten is gezet. 

 

Het einde van de ontwikkelingen is nog niet in zicht.

 

Het gevolg van dit alles is dat de band met de bijbel steeds losser wordt. De beweging raakt met het verstrijken van de tijd steeds meer op drift. Het anker is los. Door allerlei onbijbelse leringen en gebruiken en door het zoeken van onbijbelse ervaringen stelt men zich open voor het werk van boze geesten.

 

Omdat er binnen de charismatische beweging zeer weinig kennis is van de bijbel en de gezonde leer staat de beweging wijd open voor allerlei valse leringen[28]. Er komen op dit moment vele valse leringen als een vloed­golf op de evangelische beweging af, er is geen enkele belangrijke leerstelling waar op dit moment niet aan wordt gemorreld. Juist omdat de charismatische beweging voorop loopt in de acceptatie van, en de omgang met rooms-katholieken, vrijzinnigen en neo-ortho­doxe christenen dringt de valse leer met grote snelheid hun gemeenten en kerken binnen. Immers valse leer werkt als zuurdesem[29].

 

In Nederland heeft de broederschap van pinkstergemeenten recent een samenwerkingsverband met de Vrije Universiteit gesloten. De Vrije Universiteit is een bolwerk van vrijzinnigheid en schrift­kritiek. Toch gaat de opleidingsschool van de broederschap (De Azusa Hogeschool voor Theologie) samenwerken met de Vrije Univer­siteit. Studenten die de eigen HBO-opleiding theologie hebben doorlopen mogen onder gunstige voorwaarden verder studeren aan de VU. Inmiddels is de gehele school naar de gebouwen van de VU ver­plaatst. Het zal niet lang duren voor het zuurdesem van de schriftkritiek de pinkstergemeenten zal doortrekken[30].

 

15.2.3.5. De term charismatisch

 

Oorspronkelijk werd dat woord gebruikt voor de tweede beweging uit de jaren vijftig en zestig. Nu wordt het vaak in een ruimere betekenis gebruikt, men verstaat er dan elke christen, elke gemeente, elke organisatie, onder, waar pinkster en/of de lerin­gen en gebruiken van de latere bewegingen  worden geleerd en voorkomen.

 

15.2.3.6. Gematigd charismatisch?

 

Sommigen binnen de charismatische beweging hebben zich wat gematigd. Men stelt dan b.v. niet meer dat iedere christen in tongen moet spreken. Men leert in plaats daarvan dat iedere christen in tongen kan spreken. Dit is echter lood om oud ijzer, want beide stellingen zijn even onbijbels en het resultaat is in beide gevallen dat iedere christen zich toch weer gaat uitstrek­ken naar de doop in de Geest als tweede ervaring, met spreken in tongen als bewijs.

 

15.2.3.7. Een gemengde beweging

 

Er werken twee geesten in de charismatische beweging. Voor zover het evangelie en de boodschap van de bijbel worden gepredikt werkt de Heilige Geest er. Wanneer echter de specifieke onbijbel­se leringen en gebruiken worden gepredikt en gezocht komt er ruimte voor boze geesten om zich te manifesteren.

 

15.2.3.8. De charismatisering van de evangelisch wereld

 

Op dit moment is er een proces van charismatisering bezig van de volledige evangelische en reformatorische wereld. Er is b.v. al een charismatische baptistengemeente in Nederland.

 

15.2.4. Evangelisch

 

15.2.4.1. Evangelisch

 

Het woord evangelisch wordt in twee betekenissen gebruikt. In ruime zin omvat het alle bijbelgetrouwe, ortho­doxe protestan­ten. In die zin wordt het in de Engelstalige wereld vaak ge­bruikt. In beperk­tere zin staat het voor orthodoxe protestant­se christe­nen die uitgaan van de bedelingenleer[31]. Onze gemeente is evangelisch in deze zin.

 

De evangelische christenen stonden tot voor kort allen achter de foutloosheid van de bijbel. Ze zijn gericht op evangelieverkon­diging. En ze leggen er de nadruk op dat we behouden worden door het offer van Jezus Christus, uit genade en door middel van geloof (Efeze 2:8,9). En dat ieder zich dit behoud persoonlijk door bekering en geloof moet toe-eigenen

 

15.2.4.1. Neo-evangelisch

 

De laatste twintig jaar is de eenheid in denken en overtuiging binnen de evangelische wereld verloren gegaan. Dit proces van uiteenvallen is nog steeds in volle gang.

 

Het is inmiddels nodig om onderscheid te maken tussen de traditi­onele evangelicals (ook wel de klassieke evangelicals genoemd) en de moderne evangelicals (ook wel neo-evangelicals genoemd).

 

De moderne evangelicals geloven b.v. niet meer in de foutloosheid van de bijbel. In plaats van over onfeilbaar spreken ze liever over betrouwbaar. Of ze spreken nog wel over onfeilbaar, maar ze verstaan daar iets anders onder dan er vroeger onder werd ver­staan. Ze beweren dan dat de bijbel wel onfeilbaar is, maar dat er toch wel foutjes in staan. Ze leren een soort feilbare onfeil­baarheid. De moderne evangelicals hebben daarmee de eerste stap gezet op de weg naar vrijzinnigheid.

 

Een ander belangrijk kenmerk van de moderne evangelicals is dat ze weigeren om zich af te scheiden van valse kerken en christe­nen. Ze erkennen b.v. de rooms-katholieken als medegelo­vi­gen. Dat komt omdat ze in feite de leer, de waarheid, niet belangrijk meer vinden, het gaat hen om de bele­ving. Als ze die "beleving" in anderen, b.v. in rooms-katholieke christenen, zien, dan worden dezen op grond hiervan als medegelovigen geaccepteerd. De leiders van de EO behan­delen b.v. rooms-katholieke bis­schoppen, zoals kardi­naal Simonis, als medebroeders. Terwijl de traditionele evangeli­cals hen als een valse leraars zouden afwijzen.

 

De moderne evangelicals zetten zich af tegen de traditionele evangelicals. Ze plakken het etiket "fundamentalist" op de traditionele evangelicals. Als je b.v. nog steeds gelooft dat de bijbel foutloos is en dat de Paus een valse leraar is, dan ben je in hun ogen een fundamentalist[32].

 

(3) Evangelisch is inmiddels een leeg begrip geworden

 

Het woord evangelisch is uitgehold. Vroeger stond het ergens voor, maar tegenwoordig niet meer. Het kan tegenwoordig van alles betekenen.

 

15.2.5. Reformatorisch

 

In Nederland heb je een aantal kerken die zijn voorgekomen uit de Reformatie[33] uit de zestiende eeuw. In die tijd is de voorloper van de huidige Nederlands Hervormde Kerk ontstaan. Door verschil­lende afscheidingen van deze kerk zijn andere reformatorische kerken tot stand gekomen[34]. Deze kerken gaan niet uit van de bedelingen­leer, maar van een bepaalde opvatting over de verbonden (Ver­bondstheo­logie)[35]. Alle reformatorisch kerken in Nederland heb­ben drie belijdenisge­schriften gemeen. De zogenaamd drie formu­lieren van enigheid. In deze belijdenisgeschriften wordt onder meer het bijbelse evangelie zuiver weergegeven.

 

 

 

 

 

 



    [1] Zie de hoofdstukken 13 en 14

    [2]Zie bijlage F. over de Rooms-katholieke Kerk en de Reforma­tie

    [3]Over wat een kerk tot een valse kerk maakt, zie hierboven hoofdstuk 14

    [4]Van ongeveer de twaalfde tot de negentiende eeuw heeft de Rooms-katholieke Kerk zelfs miljoenen andersden­kenden vervolgd en ver­moord. Voorzichtige schattingen ramen het aantal doden op dertig miljoen. Het ging hier om een systemati­sche en geplande vervol­ging van alle andersdenkenden. Er was in Rome een permanente organi­satie, met de naam "Inquisitie" die deze terreur organi­seerde en uitvoerde.

    [5]In Duitsland en de scandinavische landen ontstonden de lutherse (staats) kerken. In Engeland de Anglicaanse Kerk, In Nederland, Zwitserland, Schotland, en enkele andere gebieden de gereformeerde kerken (Calvinisme). Dit zijn allen protestantse kerken.

   [6] Deze kleine kerk is te vinden in moeilijk toegankelijke berggebieden, waar de roomskatholieke kerk en overheid hun voorvaderen niet allemaal te pakken kon krijgen.

 

    [7]Ze verwierpen b.v. de gedachte van de volkskerk, waar je automa­tisch lid van wordt door geboorte, door de kinderdoop.

    [8]De Rooms-katholieke Kerk baseert wat ze gelooft dus niet uitsluitend op de bijbel. Zij beweert dat er naast de bijbel nog een tweede bron voor geloofskennis is, de zogenaamde mondelinge overlevering. De apostelen, zo luidt de redenering, hebben tijdens hun leven allerlei informatie en leringen doorgegeven. Een gedeelte is door hen opgeschreven in de bijbelboeken die samen het Nieuwe Testament vormen. De rest van wat ze geleerd hebben is mondeling in de kerk doorgegeven en daarna in allerlei geschriften die niet tot de bijbel behoren neergelegd. Vandaar dat roomskatholieken allerlei zaken geloven die absoluut niet in de bijbel staan.

Als protestanten stellen wij dat God alles wat wij moeten weten in de bijbel heeft neer laten leggen. Meer hebben we niet nodig. Deze kwestie wordt uitgebreid besproken in de studie over de bijbel (Daar wordt op een rij gezet wat de bijbel over zichzelf zegt).

De roomskatholieke mondelinge overlevering heeft een parallel in de bijbel. Daar is sprake van de “overlevering der ouden” (Mattheus 15:2-9). Deze overlevering der ouden werkte net zo negatief (zie :6) als de huidige roomskatholieke overlevering (traditie) op dit moment doet.

    [9]Dit is tijdens het concilie van Trente gebeurd. De roomskatholieken waren in verlegenheid tegenover de protestan­ten omdat die er op wezen dat vele van de Roomskatholieke over­tuigingen en gebruiken niet in de bijbel terug te vinden zijn. Daarom heeft de Roomskatholieke Kerk een aantal boeken, die door de Joden in het verleden nooit als goddelijk zijn erkend, officieel bij de bijbel gevoegd. Die boeken konden ze gebruiken om een aantal van hun onbijbelse leringen te ondersteunen.

    [10]Voor een bespreking van de sacramenten, zie hoofdstuk 24. In plaats van over sacramenten spreken wij over de instel­lingen van de Heer. Een sacrament, een instelling van de Heer, is, bijbels gezien, een symbolische handeling. De bijbel kent er slechts twee: de doop en het avondmaal. De Roomskatholieke kerk kent er zeven. Naast doop en avondmaal (men noemt dat eucharistie) kent de Rooms-katholieke Kerk nog vijf sacramenten (biecht, vormsel, huwelijk, priesterschap, laatste oliesel). De Rooms-katholieke Kerk heeft een magische opvatting van de sacramenten. Door het op de voorgeschreven wijze uitvoeren van een sacrament komt er genade vrij, ze hebben een bovennatuurlijke werking. Een sacrament bewerkt iets. Zo bewerkt, volgens hen, de waterdoop de wedergeboorte.

 

    [11]Als je als roomskatholiek een doodzonde begaat, dan moet je die aan een erkende roomskatholieke priester belijden, die zegt je dan de vergeving toe. Dit verloopt via een bepaalde vaststaande procedure. Dit gebruik noemt men de biecht.

  [12] Zie de “Katechismus van de Katholieke Kerk”, p. 258 (1129). “De Kerk verklaart dat de sacramenten …. heilsnoodzakelijk zijn voor de gelovigen.”

 

    [13] Zie de voetnoot hiervoor. Een katechismus is een boek waarin wordt uitgelegd wat, in dit geval, door de Rooms-katholieke Kerk wordt geloofd. Dit wordt (meestal) gedaan in vraag en antwoord vorm. Er wordt een vraag gesteld en daarna wordt het antwoord gegeven.

    [14]De bijbel zegt dat de leer belangrijk is. Jezus bracht b.v. een leer. Hij sprak over "mijn leer" (Johannes 7:17). De bijbel spoort ons aan om recht, om zuiver in de leer te zijn (Titus 2:7). De bijbel heeft heel veel over de leer te zeggen, zie bijlage E.

 

    [15]Let op! Het woord orthodox wordt in verschillende betekenis­sen gebruikt. Zo spreekt men over de oostersorthodoxe kerken van Oost-europa b.v over de Russisch Orthodoxe Kerk. Al worden deze kerken orthodox genoemd, ze zijn, bijbels gezien, absoluut niet orthodox, niet zuiver in de leer.

  [16] De bijbel spreekt over de gezonde leer (2 Tim. 4:3; Titus 1:9) en over de goede leer (1 Tim. 4:6).

 

    [17]Ze geloven niet in het bijbelse evangelie. Niet in de Godheid van de Here Jezus. Niet in het behoud door het geloof in het bloed van de Here Jezus. Niet in de opstanding van de Here Jezus, niet in de wonderen die in de bijbel zijn beschre­ven, niet in de maagdelijke geboorte van de Here Jezus en ook niet in Zijn zichtbare weder­komst. Niet in hemel, hel, het laatste oordeel en de engelen. In feite geloven ze niet in het bovennatuurlijke. Toch noemen ze zichzelf christen.

 

  [18] Zie b.v. 2 Kor. 11:4.

 

    [19]Ze wijzen er op dat sommige wetenschappers tot bepaalde konklusies komen die in strijd met de bijbel zijn. Denk b.v. aan de evolutietheorie. De vrijzinnige christenen zijn daar zo van onder de indruk dat ze liever deze wetenschappers geloven dan de bijbel. De evolutietheorie is echter niet meer dan een onbewezen theo­rie. Zelfs vele nietchristelijke wetenschappers,  waaronder biologen en natuurkundigen, geven op dit moment toe dat de evolu­tietheorie niet te bewijzen is. (Zie de studie over de evolutie­theorie.) De vrijzinnigen wijzen ook graag op zogenaamde tegen­strijdigheden in de bijbel. Maar bij nadere beschouwing blijken die tegenstrijdigheden slechts schijn te zijn. Er kan en moet nog meer over deze kwestie gezegd worden maar dat zou hier te ver voeren, voor een uitgebreide bespreking zie de bijbelstudie over de bijbel.

In de negen­tiende eeuw is de zogenaamde schriftkritiek opgekomen. Op grond van speculaties doen deze  "bijbelgeleerden" dan aller­lei aanvechtbare uitspraken over het ontstaan van bijbelboeken. Zo beweren ze b.v. dat sommige brieven van Paulus niet door Paulus zijn geschreven.

Het komt er op neer dat ze (zeer aanvechtbare) menselijke theorieen telkens weer boven wat de bijbel zegt stellen.

 

    [20]Zie voor een bespreking van de inspiratie en de foutloosheid van de bijbel, de studie over de bijbel zelf.

    [21]Deze kerken zijn op dit moment, samen met de kleine Neder­landse Luther­se Kerk, aan het fuseren. Deze gefuseerde kerk wordt wel de "Samen-op-weg Kerk" genoemd.

  [22] Voor uitleg over de term “reformatorisch”,zie punt 15.2.5.

 

    [23]In de bijbelstudie over de bijbel wordt de Schriftkritiek besproken.

    [24]De eerste ervaring is dan de bekering, het tot geloof komen.

    [25]Het ontstaan van de pinksterbeweging wordt dan gezien als de eerste golf van Gods Geest. De charismatische beweging is de tweede golf. En de beweging rondom Wimber de derde.

    [26]Voor een bespreking, zie in de bijbelstudie over de Heilige Geest, de bijlage over het vallen in de Geest..

    [27]De charismatische beweging aksepteerde zonder meer roomska­tholieken als medegelovigen en ze aksepteerde de Rooms-katholieke Kerk als een ware kerk. De Paus is in hun ogen een belangrijke, zo niet de belangrijkste, christelijke leider. Terwijl de oudere pinkstergemeenten in hun begintijd de Paus nog herkenden als een valse leraar, als de leider van een valse kerk. Zij hadden dat inzicht nog omdat zij nog geinteresseerd waren in de waarheid, in wat de bijbel zegt. (Een uitgebreide bespreking van de Roomskatholieke Kerk wordt in bijlage F gegeven.)

    [28]Zo worden op dit moment allerlei onbijbelse mystieke technieken, afkomstig van de Rooms-katholieke mystici, op grote schaal in de evangelische wereld ingevoerd. Zie hoofdstuk 6 en 7 van de studie "De bijbel over geloof, gevoel, ervaring en mystiek". Deze studie staat op mijn homepage <<http://www.sol­con.nl/apgeelhoed>> onder de link "mystiek,gnostiek."

    [29] Zie hoofdstuk 17

  [30] Voor een bijbelse onderbouwing van deze voorzegging, zie hoofdstuk 17 over het bijbelse gebod tot afscheiding.

 

    [31] Over de bedelingen, zie de studie over de grote lijnen van de bijbel.

 

    [32]Iemand als W.J. Ouweneel beschuldigd tegenwoordig de traditionele evangelicals van fundamentalisme, rationalisme, scholastiek, dode orthodoxie, etc.

    [33] Voor uitleg over “de Reformatie” zie punt 15.2.1. en bijlage F.

    [34]De eerste uittocht vond plaats in het begin van de acht­iende eeuw. Dit wordt "de Afscheiding" genoemd. Uit deze beweging zijn de Gereformeerde Gemeenten en de voorloper van de Christe­lijk Gereformeerde Kerk ontstaan. Deze christenen verlieten de Hervormde Kerk omdat deze onder kontrole stond van vrijzinnigen. Toen één van de weinige orthodoxe dominees werd geschorst was dat de aanzet tot een uittocht. Aan het eind van de negentiende eeuw vond een tweede uittocht plaats, deze keer veel massaler dan de eerste. Deze uittocht wordt de Doleantie genoemd. De voornaamste leider was Abraham Kuiper. De reden voor deze tweede afscheiding was in feite hetzelfde als voor de eerste. De Doleantie was het gevolg van de worsteling tussen de orthodoxie en de vrijzinnigheid. Opnieuw werden door de vrijzinnige kerkleiding orthodoxe leiders geschorst en afgezet. De mensen die onder leiding van Kuiper vertrokken richtten nieuwe gemeenten op. Ze begonnen fusiebesprekingen met de eerder ontstane voorloper van de Christelijke Gereformeerde Kerk. Uit deze fusie ontstonden de Gereformeerde Kerken (Synodaal). Een gedeelte van de voorloper van de huidige Christelijk Gereformeerde Kerken ging niet mee met de fusie en deze groep vormt de huidige Christelijk Gereformeerde Kerk. Halverwege de vorige eeuw ontstond er een scheuring in de Gereformeerde Kerken. Deze keer ging het niet over vrijzinnigheid maar over bepaalde opvattingen over doop, verbond en wedergeboor­te. Door deze uittocht ontstond de Gereformeerde Kerk (vrijge­maakt). Een groep vertrok na enige tijd uit deze kerk en richtte de huidige Nederlands Gereformeerde Kerk op.

Inmiddels zijn de Nederlands Hervormde Kerk en de Gereformeerden samen met de kleine Lutherse Kerk aan een fusieproces bezig. Alle drie de kerken worden door vrijzinnige christenen beheerst.

    [35]Voor een bespreking van de verbonden en de bedelingen, zie de bijbelstudie over de grote lijnen van de bijbel.