Henri Nouwen is een,
inmiddels overleden, katholieke priester. Hij is
immens populair in evangelische kringen. Zijn boeken zijn beststellers in
evangelische boekhandels en bij de boekentafels in evangelische gemeenten. Ter
illustratie een typerend voorval. Een vriend vertelde me dat in een grote
pinkstergemeente die hij recent bezocht bijna de helft van de boeken op de
boekentafel uit boeken van Nouwen bestond.
Nouwen is een inter-faith gelovige. Inter-faith dat wil zeggen
inter-geloof. Hij gelooft dat de mystieke ervaringen van alle godsdiensten in
contact brengen met het goddelijke.
Een basisovertuiging
van vele mystici, en inter-faith gelovigen, is dat God in elk mens woont. Zowel
in bekeerde als onbekeerde mensen, zowel in christenen als in niet christenen.
Dit is precies wat Nouwen schrijft in zijn boek 'Hier en Nu - leven in de geest'. Ik citeer van pagina 17:
"God is geen exclusieve God. De God die in ons innerlijk heiligdom woont,
is dezelfde God die in het innerlijk heiligdom van iedere mens
woont." De onderstreping is van mij. Hij spreekt over de God die in het
innerlijk heiligdom van iedere mens woont.
In de mystiek gaat
het er om dat je in contact komt met de God die in je binnenste woont. Daar
worden allerlei technieken voor aanbevolen. Een van de technieken is het
zogenaamde contemplatieve gebed. Dit wordt ook wel ademgebed, centrerend gebed
of repetitief gebed genoemd. Men neemt een korte zin of een woord.
Bijvoorbeeld 'Jezus' of 'Vader' of 'Heer
ontferm u mijner'. Dat woord of die zin ga je langzaam
en aandachtig herhalen, het gevolg is dat je na enige tijd 'God' gaat ervaren.
Soms wordt er bij gezegd dat je het herhalen van het woord of de zin het beste
op het ritme van je adem kan doen. Vandaar het woord 'ademgebeden'. (Overigens,
Rick Warren beveelt in Doelgericht Leven het
gebruik van ademgebeden aan, pagina 92 en 307, zie ook het volgende punt van
dit nieuwsbulletin)
Het herhalen van een
woord of zin werkt als een mantra, het is een ontledigingstechniek bekend uit b.v. het Hindoeďsme en Boeddhisme.
Henri Nouwen beveelt
deze techniek in zijn boeken aan. Ik citeer weer uit "Hier en Nu -
leven in de geest" van pagina 16. "Het luisteren naar de stem van
de liefde vereist dat we al onze aandacht, van hoofd en hart, op die stem
richten. Hoe kunnen we dat doen? In mijn ervaring is de beste methode een
eenvoudig gebed nemen - een zin of een woord - en dat langzaam herhalen. We
kunnen het Onze Vader gebruiken, het Jezus gebed, de naam van Jezus, of ieder
ander woord dat we associëren met Gods liefde. Dat woord of gebed plaatsen we
in het midden van onze binnenkamer, als een kaars in een donkere ruimte ….. Als we trouw volhouden, al is het maar tien minuten per
dag, dan ontdekken we langzamerhand - bij het kaarslicht van onze gebeden - dat
er een plek in ons is waar God woont, en waar hij ons uitnodigt om bij hem te
wonen. Als we die heilige plaats hebben leren kennen - en het is de mooiste en
heerlijkste plaats die er is - dan willen we daar zijn en geestelijk gevoed
worden"
Net als alle andere
mystici zoekt Nouwen God niet in de hemel, maar in zijn eigen innerlijk.
Dat is ook logisch want we hebben eerder gezien dat volgens Nouwen God in elk
mens woont, dat is de bekende idee van de goddelijke vonk in de ziel. Je vindt
het geluk als je in contact komt met het goddelijke in jezelf. De theorie van
de mystici, en inter-faith gelovigen, is dat de mens in problemen is gekomen
omdat hij het contact met zijn ware ik, met het goddelijke in hemzelf, is kwijtgeraakt. De oplossing is dat hij het
goddelijke in zichzelf weer ontdekt en er mee in contact komt.
Zie waar het
contemplatief gebed bij Henri Nouwen toe leidt. Het gevolg van het
contemplatief gebed is dat hij allerlei dingen gaat zien op de innerlijke muren
van zijn hart. Hij krijgt er onder meer 'beelden' van gezichten door. En wie
ziet Nouwen dan zoal? Hij noemt Jezus, Maria, enkele rooms-katholieke heiligen
maar ook de dalai Lama en Ramakrishna.
De dalai lama is het
hoofd van het door en door occulte lama boeddhisme uit Tibet. Ramakrishna is de
bekendste Hindoe mysticus uit het India van de negentiende eeuw. Hij stond
bekend om zijn speciale ervaringen met Kali, de moedergodin, ook wel de
goddelijke moeder of Shakti. Hierdoor verkreeg hij een zeer specifiek
toegang tot de hogere werkelijkheid, die zich uitte in het ontvangen van vele
visioenen. Hij propageerde een weg van jnana-joga (de weg van inzicht) en van
bhakti-joga (de weg van overgave aan de moeder). Hij legde een sterke nadruk op
het universele in alle religies. (Bron
van de informatie over Ramakrishna: Encyclopedie van de mystiek, uitgeverij
Kok-Lanoo, 2003, p. 1059)
Ik citeer uit
Nouwens boek "Hier en nu - leven in de geest" van de pagina's 82 en 83: ".. de aandachtige herhaling van een gebed … nadat ik een
aantal weken langzaam de woorden van Sint Paulus had herhaald … begonnen deze
woorden op de muren van mijn binnenkamer te verschijnen. Dit was duidelijk geen
kwestie van een 'verschijning' maar van een innerlijk
zichtbaar worden … In de loop der jaren is er veel op mijn binnenmuren
verschenen … Ook gezichten van Jezus en Maria, van Therese van Lisieux en
Charles de Foucauld, van Ramakrishna en de dalai lama."
Nouwen vertelt dit
gewoon in zijn boek. Hij vindt het prachtig. Dat is ook logisch want hij is een
inter-faith gelovige. Hij meent dat elke mystieke ervaring, van welke
godsdienst dan ook, in contact brengt met het goddelijke.
In hetzelfde boek (Hier
en Nu - leven in de Geest) beveelt hij zijn lezers op pagina 40 ook nog
uitgebreid een meditatietechniek van de dalai lama aan.
In zijn laatste
Engelstalige boek, dat in 1998 is uitgebracht, met als titel "Sabbatical
Journey', zegt hij op pagina 50 het volgende. (Ik geef eerst de vertaling en
daarna volgt de originele Engelse tekst.)
"Vandaag geloof
ik persoonlijk dat, terwijl Jezus is gekomen om de deur naar Gods huis te
openen, alle mensen door die deur naar binnen kunnen gaan, of ze nu weten van
Jezus of niet. Vandaag zie ik het als mijn roeping om elke persoon te helpen om
zijn of haar eigen weg tot God te vinden".
"Today I personally believe that while Jesus came
to open the door to God's house, all human beings can walk through that door,
wether they know about Jesus or not. Today I see it as my call to help every
person claim his or her own way to God."
Deze opvattingen
staan openlijk in de boeken van Nouwen. Ik heb verschillende Nederlandse
neo-evangelische leiders hier op gewezen, maar men trekt zich er niets van aan.
Tenslotte gaat het de meeste van hen al lang niet meer
om waarheid. Het zijn pragmatici, als het succes heeft dan is het in orde, als
mensen beweren er door geholpen te worden dan moet het wel uit God zijn, zo is
de mentaliteit. Ik heb b.v. een oudste van een grote
charismatische gemeente op de uitspraken van Nouwen gewezen. Hij had de boeken
van Nouwen herhaaldelijk in de samenkomsten aangeprezen. Hij verblikte of
verbloosde niet toen ik onder meer op de bovenstaande uitspraken van Nouwen
wees. Hij zei dat Hij niet achter alles wat Warren schreef stond, maar we
konden, volgens hem, de boeken toch lezen en aanbevelen want er stond ook
zoveel goeds in.
In plaats van de
kudde te verdedigen tegen mannen die verkeerde dingen spreken, zoals Paulus de
oudsten in Efeze opdroeg (Hand. 20:28-31), brengen deze 'leiders' de schapen
juist in contact met deze wolven in schaapskleren.
Voor meer informatie
over Nouwen, klik hier http://www.toetsalles.nl/bio.nouwen.htm
Voor informatie over
interspiritualiteit, zie het artikel "De gevaarlijkste hedendaagse aanval
op het bijbelse christendom - de mystieke visie op
religie', klik hier http://www.toetsalles.nl/gevaarlaanv.index.htm