Het is zover. Het contemplatieve christendom wordt mainstream

Geliefden, daar gij het nu van tevoren weet, weest op uw hoede" (2 Petrus 3:17)

Nieuwsbulletin nr. 15 (31-3-2007)

• “Stilte” Een brochure van de EO
• Het contemplatieve christendom wordt mainstream
• Een analyse van de inhoud van de brochure van de EO (“Stilte”)
• Op het spoor gezet van contemplatief gebed
• De drie monniken die de huidige praktijk van contemplatief gebed zijn begonnen

Ze namen deel aan zen-meditatie en transcendente meditatie

• De brochure van de EO is volstrekt oecumenisch
• De EO en neo-evangelicals als ds. J.H. Hegger als wegbereiders
• De subtiele verpakking van de verleiding in de brochure
• Tenslotte nog dit: houdt moed

+ "Stilte" Een brochure van de EO

Alle lezers van het blad Visie hebben de brochure 'Stilte' ontvangen. De brochure is meegezonden als bijlage bij Visie nummer 10 van dit jaar.

In de brochure worden de lezers de weg van het contemplatieve christendom opgestuurd.

+ Het contemplatieve christendom wordt mainstream

Het contemplatieve christendom is de nieuwste vloedgolf die op de evangelische en de orthodox reformatorische wereld aan komt rollen. Deze golf is groter en ingrijpender dan de hypes van de laatste jaren. Zelfs de doelgericht leven hype verbleekt erbij. De golf heeft de verwoestende kracht van een tsunami. Ik heb nog nooit iets dergelijks waargenomen.

De contemplatieve golf had Nederland al bereikt, zie b.v. nieuwsbulletin nr. 10, maar op dit moment is het contemplatieve christendom ook in Nederland mainstream aan het worden. Dat blijkt onder meer uit het feit dat de Evangelische Omroep inmiddels intensief de contemplatieve boodschap verspreidt. De Evangelische Omroep is veruit de meest invloedrijke organisatie binnen de Nederlandse evangelische wereld.

+ Een analyse van de inhoud van de brochure (Stilte)

Het eerste artikel gaat over 'het beoefenen van stilte'. Als methode om 'stilte te beoefenen' wordt de techniek van de 'lectio divina' aanbevolen (p. 6,7)

Bij lectio divina leest men een gedeelte van de bijbel, vaak enkele malen na elkaar. Het doel is niet het begrijpen en toepassen van het schriftgedeelte, het doel is het ontvangen van een persoonlijk woord en het ervaren Gods aanwezigheid. De bijbel wordt zo een middel tot het verkrijgen van een mystieke ervaring. Voor een uitgebreidere bespreking van de lectio divina, klik hier.

In de brochure van de EO wordt de mystieke weg gepropageerd. Men spreekt over 'de weg naar binnen'. En deze 'weg naar binnen' wordt voorgesteld als een lange moeizame weg. Ik citeer: "de weg naar binnen is een langzame en moeizame weg" (p.10)

Ik citeer nogmaals: "In de christelijke traditie hebben verschillende mensen de stilte 'beoefend'." (p.10) Bedoeld worden de rooms-katholieke mystici. Bedenk dat deze katholieke mystici veelal het bijbelse evangelie niet kenden of het bewust verwierpen.

Zelfs over het bidden op het ritme van de ademhaling wordt gesproken (p.11) Dit laatste is een onderdeel van de techniek van het contemplatieve gebed, het repetitieve gebed.

+ Op het spoor gezet van contemplatief gebed

In de brochure wordt met name de techniek van de lectio divina aanbevolen. De lezers worden daarnaast ook, zij het wat minder openlijk, de richting van het contemplatief gebed opgestuurd.

Het contemplatief gebed is opnieuw een techniek die is bedoeld om een ervaring van God te krijgen. Het wordt ook wel ademgebed, repetitief gebed of centrerend gebed genoemd. Men neemt een korte zin of een woord, b.v. 'Jezus' of 'Vader' of "Heer Jezus, ontferm u Mijner'. Dat woord of dat zinnetje ga je langzaam en aandachtig herhalen, het gevolg is dat je na enige tijd 'god' gaat ervaren. Soms wordt erbij gezegd dat je het herhalen van de gebedsmantra het beste op het ritme van je adem kan doen. Vandaar het woord 'ademgebeden'.

Het herhalen van een woord of zin werkt als een mantra, het is een ontledigingstechniek bekend uit Hindoeïsme en Boeddhisme. Alle vormen van mystiek doen aan ontlediging. Dat is het stilzetten en leegmaken van het eigen denken met de bedoeling om contact te maken met het hogere. Voor meer informatie over contemplatief gebed, klik hier.

In de bijbelstudie in de brochure over stilte wordt het Jezusgebed, een vorm van contemplatief gebed, aanbevolen. Bidden op het ritme van de ademhaling. Ik citeer: "Soms bidden op de ademhaling, het Jezusgebed" (p.11)

Ook wordt in de brochure een boek van Jos Douma aanbevolen. Douma leert zijn lezers de techniek van het contemplatief gebed. Voor een bespreking zie nieuwsbulletin 10 (het tweede punt), klik hier.

Lectio divina en contemplatief gebed zijn nauw met elkaar verbonden. Het doen van het ene leidt tot het andere. Velen die de lectio divina aanbevelen en praktiseren doen ook aan contemplatief of centrerend gebed. Ook in de brochure van de EO gaan ze samen. Via lectio divina wordt soms het gebedswoord (de gebedsmantra) voor die keer gevonden, waarna men met dat woord overgaat tot het repeterend, contemplatief gebed. Anderen doen weer voor ze beginnen met de lectio divina een tijd contemplatief gebed om zichzelf leeg en rustig te maken.

+ De drie monniken die de huidige praktijk van contemplatief zijn begonnen

Het is een feit dat de drie monniken, die de huidige praktijk van contemplatief gebed zijn begonnen, dit hebben gedaan nadat ze persoonlijk deelgenomen hadden aan zen-mediatie en transcendente meditatie. Dat staat openlijk op rooms-katholieke sites.

De beweging die contemplatief gebed uitdraagt en beoefent is ontstaan binnen de rooms-katholieke kerk. Op katholieke sites, die het contemplatief gebed uitdragen, wordt verteld hoe de huidige praktijk van het contemplatief gebed is ontstaan.

De huidige praktijk en vorm van contemplatief gebed is in het midden van de jaren zeventig van de vorige eeuw ontstaan op een Abdij (Saint Joseph Abbey) in het plaatsje Spencer in de Verenigde staten. Het is het werk van drie monniken, waaronder de toenmalige abt Thomas Keating.

Tijdens het tweede Vaticaans Concilie was door de leiding van de rooms-katholieke kerk opgeroepen tot het aangaan van een dialoog met de aanhangers van andere religies. Ook werd er tijdens het concilie opgeroepen tot het laten herleven van de contemplatieve weg. Men had geconstateerd dat veel katholieken waren overgegaan naar oosterse godsdiensten. In die godsdiensten zochten ze, door middel van meditatie, onder meer contact met het goddelijke en innerlijke vrede. De boodschap van het concilie was: Die katholieken hoeven de kerk niet te verlaten, want binnen de traditie van de katholieke kerk kunnen ze ook vinden wat ze zoeken: een meditatieve weg die leidt naar innerlijke vrede en geestelijke eenheid. Daarbij dacht de kerkleiding aan de katholieke mystieke traditie.

Keating en zijn twee collega's hebben dit opgepakt. Om te beginnen zijn ze contact gaan zoeken met geestelijke leiders uit andere godsdiensten. Ze zijn bij hen in de leer gegaan. Ze nodigden b.v. de oosterse zen meester Joshu Roshi Sasaki uit voor het geven van zen meditaties aan de monniken. Ook kwam een voormalige kloosterling, Paul Marechal, onderwijs geven in transcendente meditatie. Let wel, de monniken namen niet alleen kennis van deze zaken, ze deden er actief aan mee.

De interactie met de oosterse godsdiensten hielp Keating en zijn medemonniken bij het aanpassen van de traditioneel katholieke vorm van contemplatief gebed. Zo ontstond de huidige techniek van contemplatief gebed.

Voor meer informatie over deze kwestie, zie mijn onderzoeksnotitie.

In eerdere artikelen is er op gewezen dat Henri Nouwen door het toepassen van repetitief, contemplatief gebed onder meer beelden kreeg van hindoe mystici en de dalai lama. (Voor een bespreking, klik hier, zie het artikel over de citaten van Nouwen.)

Nouwen zelf vond dat prima. Dat komt omdat hij, net als Keating, in feite een inter-faith gelovige was. Interfaith gelovigen denken dat via alle geloofstradities het goddelijke is te bereiken. Vandaar dat de monniken uit de Saint Joseph Abbey het prima vonden om deel te nemen aan b.v. zen meditaties. Vandaar dat Nouwen het mooi vond dat hij via het repeterend gebed beelden kreeg van de Dalai Lama.

Tot slot nog een citaat van de site www.centeringprayer.com . Ik geef een vertaling.

"De bijdrage van William Menniger (één van de drie monniken uit Saint Joseph Abbey) bestaat uit het ontwikkelen van een eenvoudige en gemakkelijk te onderwijzen methode van gebed, gebaseerd op een bekend mystiek boek uit de veertiende eeuw "The Cloud of Unknowing" "De wolk van niet-weten". Gelovigen worden in het boek uitgenodigd om binnen te gaan in een diepe toestand van stilte, ook wel genoemd een staat van 'niet weten'. In die toestand drukt men zijn bedoeling uit om te rusten in diepe gemeenschap met God. Menninger stelde voor om een enkel 'heilig woord' in gedachten telkens te herhalen. Dat moet de bedoeling van de gelovige om zich volledig tot God te keren uitdrukken en symboliseren. Het herhalen van het heilige woord maakt het makkelijker om vrij te komen van gedachten en gevoelens die altijd in iemands bewustzijn komen tijdens gebed."

Hier staat dat het herhalen van het heilige woord, het herhalen van de gebedsmantra, is bedoeld om jezelf te ontledigen, leeg te maken. Zelfs in het geval dat dit niet bewust de bedoeling is van iemand die zich hier aan overgeeft, dan nog is dit wel automatisch het gevolg. Ontlediging is de voornaamste invalspoort van boze geesten. Boze geesten die zich kunnen voordoen als goede engelen, als de Heilige Geest, als Jezus en als God de Vader. Boze geesten die ook vele mooie 'gods'ervaringen kunnen geven. Zie b.v. de brochure van Mw. Peters. Daar vertelt ze over prachtige ervaringen die ze kreeg door rooms-katholieke mystieke methoden, door meditatie in een newage centrum en door de techniek van visualisatie die ze na haar bekering leerde van een misleide evangelische leider.

+ De brochure van de EO is volstrekt oecumenisch

Het uitgangspunt van de schrijvers van de brochure is volledig oecumenisch. Ieder die zich christen noemt wordt als medechristen aanvaard, ongeacht welk evangelie men gelooft. De gehele brochure door gaat men er zondermeer vanuit dat rooms-katholieke mensen en kloosterlingen ware christenen zijn. Dit ondanks het feit dat de rooms-katholieke kerk een ander, een vals evangelie brengt. Als een rooms-katholiek gelooft wat zijn kerk hem voorhoudt dan is hij geen christen in de bijbelse zin van het woord. (Voor meer informatie over de rooms-katholieke kerk, klik hier.)

Over de kloosterlingen zegt de brochure dat het trouwe broeders en zusters zijn. Ik citeer "Trouwe broeders en zusters die de waan van de dag achter zich laten en hun gebeden opzeggen." (p. 12) Let wel "broeders en zusters".

Kloosterlingen worden geciteerd als deskundigen, er wordt een klooster bezocht, er wordt een kloosterling geïnterviewd, esoterische gregoriaans gezang werd gedraaid tijdens de maaltijd, er wordt gesproken over de geur van kaarsen. Boeken over het kloosterleven worden aanbevolen.

Er is een verband tussen het schrappen van het woord protestant uit de statuten van de Evangelische Omroep en het binnendringen van het contemplatieve christendom. Daarover meer in het volgende punt.

+ De EO en neo-evangelicals als ds. H.J. Hegger als wegbereiders

Het voorstellen van de Rooms-katholieke Kerk als een ware kerk en het voorstellen van rooms-katholieke gelovigen als ware christenen heeft de weg geplaveid voor het binnendringen in de evangelische wereld van de valse rooms-katholieke spiritualiteit. Men redeneert als volgt: "Het zijn toch medechristenen. Ds. Hegger noemt de huidige Paus zelfs een geliefde broeder in Christus. Dan kunnen we ook wel leren van hun spiritualiteit."

Dit is één van de ernstigste boze daden die de postmoderne neo-evangelische en neo-reformatorische leiders tot nu toe hebben begaan. Zij hebben de deur open gezet voor de contemplatieve golf door het onderscheid tussen het bijbelse en het valse evangelie van de rooms-katholieke kerk uit te wissen. Ze gaan misschien zelf nog niet over tot b.v. contemplatief gebed, maar ze hebben de scheidsmuur weggebroken. Zij zijn de wegbereiders van de contemplatieve golf. Ze hebben de schapen die aan hun zorg waren toevertrouwd overgeleverd aan de misleiding van het contemplatieve christendom.

Als voorbeeld wijs ik op de ziekmakende omslag van ds. Hegger. In het midden van de jaren zeventig heb ik op de bijbelschool in Heverlee les gehad van ds. Hegger. Hij gaf les over het rooms-katholicisme. Hij leerde ons toen dat de rooms-katholieke kerk een vals evangelie brengt. Tot ver in de jaren negentig heeft hij dit verkondigd. Zo heeft hij, naar aanleiding van het uitkomen van de Katechismus van de Katholieke Kerk, in 1995 nog het volgende geschreven: "Het klinkt hard, maar ik moet het toch zeggen: zo doet de R.-K. Kerk door haar valse evangelie (van de zaligmaking door de sacramenten en de goede werken) de mensen een blinddoek om en jaagt ze naar de eeuwige dood." Kan het nog duidelijker gezegd worden: een vals evangelie waarmee de rooms-katholieke kerk de mensen verblindt en naar de eeuwige dood jaagt.

Nog geen drie jaar later beweert hij in zijn boek "Eén in de levende Christus" precies het tegenovergestelde. Hij stelt daar ineens dat er geen verschil is tussen het bijbelse evangelie van de protestantse kerken en het rooms-katholieke evangelie. Hij stelt nu dat de protestanten en de rooms-katholieken het in de meest wezenlijke punten van hun belijden eens zijn. (J.Hegger, Een in de levende Christus, p.137). Hij beweert dat rooms-katholieken en protestanten hetzelfde antwoord geven op de vraag: wat moet een mens doen om behouden te worden (p. 68) Voor een nadere bespreking en evaluatie van de schokkende omslag van Hegger van bijbels rationeel denken naar chaotisch postmodern denken, klik hier.

Het is één van tweeën. Hij kan niet toen en nu gelijk hebben gehad. Het één sluit het ander uit. Ofwel hij heeft vroeger een leugen verkondigd ofwel hij verkondigt nu een leugen. Ofwel de rooms-katholieke kerk brengt het ware bijbelse evangelie ofwel doet ze dat niet. Bedenk dat hij zelf in 1995 schreef dat de leer van de rooms-katholieke kerk nog steeds hetzelfde was, ja, de situatie in 1995 was volgens hem nog erger geworden dan ten tijde van de Reformatie. De leerstellige boodschap van de Rooms-katholieke kerk in 1995 was volgens hem nog verder van de Bijbel verwijderd dan de leerstellige boodschap ten tijde van het concilie van Trente. Daarom had hij de titel "Roomser dan ooit" boven zijn beoordeling van de nieuwe Katechismus van de Katholieke Kerk gezet (Zie de bijlage C van dit document)

Welke geest is in deze man gevaren?

Het is in ieder geval niet de Geest der waarheid.

Komt hij hiermee weg? Het lijkt er op. Sinds zijn omslag is hij populairder dan ooit omdat hij precies verkondigt wat de postmoderne gelovigen willen horen, namelijk dat alles één is. De neo-evangelische en de neo-reformatorische leiders geven, als hun dit zo uitkomt, niets om de waarheid. Echt absoluut niets. De liefde tot de waarheid is weg. Ze zoeken ervaringen, desnoods via repetitief gebed of bijvoorbeeld via de occulte zalving van T.B. Joshua, maar men toetst niet aan de Bijbel.

(Voor meer informatie over ds. Hegger, klik hier.

Voor meer informatie over het rooms-katholicisme, klik hier.

Voor meer informtie over de neo-evangelicals, klik hier.)

+ De subtiele vorm waarin de verleiding in de brochure wordt gebracht

De contemplatieve boodschap wordt slim verkocht in de brochure.

De brochure sluit aan bij een door veel christenen gevoelde nood. Zij ervaren blijkbaar weinig van God en ze hebben zo'n druk leven dat ze er niet toe komen om God te zoeken in gebed en bijbellezing. En als ze er wel toe komen kunnen ze zich niet concentreren. Velen zullen zich hierin herkennen. De brochure wijst een weg uit deze nood, maar het is de verkeerde weg. Het is een dwaalweg.

De goede weg uit deze nood is het biddend overdenken, in het licht van de Bijbel, van de prioriteiten in het leven. En waar nodig andere keuzen maken. Ruimte maken voor bijbellezen en gebed. De voornaamste reden echter, waarom christenen weinig van God merken, is dat ze niet vervuld zijn met de Heilige Geest. De Heilige Geest woont in elke ware christen, maar niet elke christen is voortdurend vervuld met Gods Geest. De Geest van God zal ons automatisch vervullen als we hem de ruimte geven. De Geest krijgt de ruimte als we alle zonden, ook de subtiele, zonden onder ogen zien en belijden. En als we ons onvoorwaardelijk ter beschikken van God stellen. Ook moeten we niet in eigen kracht vechten maar het van Gods Geest verwachten. Voor een bijbelstudie over de vervulling met de Geest, klik hier.

Zie ook de hoofdstukken 4, 5 en 6 van de studie "De bijbel over geloof, gevoel, evaring en mystiek" Daar wordt vanuit de bijbel besproken dat een christen van alles beleeft. Ook de klacht "ik merk zo weinig van God" wordt besproken.

De meeste lezers van de Visie zullen niet bekend zijn met het contemplatieve christendom. Ze zullen de subtiele misleiding dan ook niet snel herkennen. Het wordt onschuldig voorgesteld. Net zoals b.v. in de jaren zestig en zeventig yoga als iets onschuldigs werd voorgesteld. Yoga werd in die tijd gebracht als een goede oefening om stress kwijt te raken. Wat kon daar nu fout aan zijn? Zo worden op dit moment in de brochure van de EO activiteiten als lectio divina en contemplatief gebed (het Jezusgebed) als onschuldig voorgesteld. Als prima methoden om God te bereiken. Net zoals Yoga niet los te maken is van het hindoeïsme, zo is het contemplatieve gebed en de lectio divina niet los te maken van het contemplatieve christendom. (Zie punt 15.1) Via yoga kom je vroeg of laat in contact met boze geesten. Via de onbijbelse technieken van het contemplatieve christendom ook.

Verder is men voorzichtig in de brochure. Men houdt blijkbaar rekening met de protestantse gevoeligheden van de doelgroep. De nadruk wordt daarom gelegd op de lectio divina en niet zozeer op het contemplatief gebed. Alhoewel in de brochure de mensen wel degelijk ook de weg van het contemplatief gebed wordt gewezen. Men legt de nadruk op de lectio divina omdat hier de misleiding subtieler is dan bij contemplatief gebed.

Ook probeert men in de brochure door het aanhalen van een tekst uit de psalmen de oproep tot het gaan beoefenen van stilte een bijbels aanzien te geven. Het is een echter een feit dat b.v. in het onderwijs van de apostelen, zoals we dat vinden in brieven van het Nieuwe Testament, er geen enkele nadruk op stilte ligt. Pakt u maar een concordantie, stilte is helemaal geen thema.

Voor een bespreking van stilte en het zoeken van stilte in het licht van de bijbel, klik hier.

+ Tenslotte nog dit: houd moed!

Sommigen dingen moeten gebeuren. Ze zijn aangekondigd in de bijbel.

"eerst moet de afval komen" (2 Thess. 2:3)

"Ziet toe, weest niet verontrust, want dat moet geschieden" (Matth. 24:6)

Daarom weest niet verontrust. Het loopt bij God niet uit de hand.

"en hun woord zal voortwoekeren als de kanker … en toch staat ongeschokt het hechte fundament Gods met dit merk: De Here kent de zijnen, en Een ieder, die de naam des Here noemt breke met de ongerechtigheid" (2 Tim. 2:17,19)

"en de poorten der hel zullen haar, dat is de gemeente, niet overweldigen" (Matth. 16:18)

Wat te doen?

"houd vast wat gij hebt opdat niemand uw kroon neme" (Openbaring 3:11)

"houd u buiten het bereik van de onheilige holle klanken" (1 Tim. 6:20)

"verkondig het woord, dring er op aan, gelegen of ongelegen" (2 Tim. 4:2)

"blijft gij echter nuchter onder alles, aanvaard het lijden, doe het werk van een evangelist, verricht uw dienst ten volle" (2 Tim. 4:5)

"met de vermaning om tot het uiterste te strijden voor het geloof dat eenmaal de heiligen overgeleverd is. Want er zijn zekere mensen binnen geslopen" (Judas :3,4)

Jezus komt terug

"Nog een korte tijd en Hij die komt zal er zijn" (Hebr. 10:37)

"Want het heil is ons nu meer nabij dan toen wij tot het geloof kwamen" (Rom. 13:11)

O what a day that shall be

When my Jesus I shall see

Een hartelijke groet,

Ary Geelhoed

Discernmentsite http://www.toetsalles.nl

Onderwijssite http://www.internetbijbelschool.nl