“Geliefden, daar gij het nu van tevoren weet, weest op uw hoede" (2 Petrus 3:17)

Nieuwsbulletin nr. 10 (9-10-2006)

· De vloedgolf van het contemplatieve christendom heeft Nederland bereikt

· Vrijgemaakt Gereformeerde predikant beveelt het contemplatief gebed aan

· Het Labyrint is in Middelburg aangekomen

· Voormalige directeur Reformatorische Bijbelschool beveelt 'lectio divina' aan

· Soaken - ook de Toronto Blessing gaat contemplatief

· Plotseling moesten we stil zijn in de gemeentesamenkomst

· De verbinding tussen Rick Warren, Willow Creek en de contemplatieve beweging

· De Emerging Church Beweging

· Meer artikelen over hetzelfde onderwerp

· Tenslotte nog dit: Houdt moed

+ De vloedgolf van het contemplatieve christendom heeft Nederland bereikt

Het contemplatieve christendom is aan het doordringen in de evangelische beweging en in de orthodox protestantse kerken.

Ik ben het de laatste tijd telkens tegengekomen. Een aantal voorbeelden wordt in deze nieuwsbrief besproken. Een vrijgemaakt gereformeerde predikant die het zogenaamde "Jezus gebed" propageert, een voormalig directeur van de Wittenberg (de vroegere Reformatorische Bijbelschool) die 'lectio divina' aanbeveelt, er is zelfs een contemplatieve variant van de Toronto Blessing verschenen.

In de evangelische boekhandels lagen reeds lange tijd boeken van contemplatieve schrijvers als Henri Nouwen en Richard Foster. Er worden de laatste jaren steeds meer boeken van andere contemplatieve leraren vertaald. Bij een vluchtig onderzoek van de plaatselijke evangelische boekhandel kwam ik onder meer Max Lucado, Dallas Willard, en Brennan Manning tegen. De boeken van de voormannen van de contemplatieve beweging worden op veel grotere schaal dan vroeger in het Nederlands vertaald.

Voor een bespreking van het contemplatieve christendom, klik hier.

Het contemplatieve christendom past onder meer allerlei onbijbelse technieken toe om tot een Godservaring te komen. Om de stem van God te horen, om God te ervaren. Hieronder worden er enkele genoemd:

· Contemplatief gebed, repetitief gebed, ademgebed, het Jezus gebed

· Lectio divina

· Een labyrint lopen

· Gebruik van gewaden, duistere ruimten, kaarsjes

· Bidden bij iconen

· Een christelijke vorm van yoga

· Meditatie vormen, allerlei soorten

· Visualisatie, geleide verbeelding

· Dans, als methode om het goddelijke te bereiken en te ervaren

· Rituelen, als weg tot Godservaring

· Worship (repetitief zingen, zweven, passief overgeven)

· Muziek (b.v. gregoriaanse zang)

· Stil worden, de stilte beoefenen, in de stilte gaan, in stilheid wacht op boodschappen van God, momenten van stilte in samenkomsten

Dit zijn enkele van de technieken die de evangelische wereld zijn binnengedrongen. In Amerika is dit alles, het contemplatieve christendom, inmiddels een grote rage. Het dringt zelfs door in allerlei voorheen degelijk evangelische bolwerken zoals het Moody Bible Institute en Dallas Theological Seminary. Het komt als een grote tsunami op ons afrollen. U GAAT HET TEGENKOMEN!

Een vriendin van mijn dochter bezocht een weekend van de christelijke studentenvereniging waar ze lid van was. Ze kwam een kamer binnen met gedempt licht. De aanwezigen zaten in het half duister in een kring. Voor ieder van hen stond een brandende kaars. Toen ze later vroeg wat ze deden vertelden de deelnemers dat ze daar op boodschappen van God aan het wachten waren.

In het 'vaktaaltje' noemt men de technieken 'spiritual disciplines". Grote gemeenten hebben vaak een afdeling voor de verdieping van het geestelijk leven. Een "Spiritual Formation Department". Die houden zich met deze dingen bezig.

Nu enkele voorbeelden uit de Nederlandse situatie.

+ Vrijgemaakt Gereformeerde Predikant beveelt contemplatief gebed aan

Jos Douma, predikant van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, beveelt in zijn boeken het contemplatief gebed en andere mystieke technieken aan.

Voor uitleg over contemplatief gebed, klik hier.

In zijn boek "Jezus uitstralen" beveelt hij het zogenaamde "Jezus gebed" aan.(pp. 110-112)

De techniek van het "Jezus gebed" komt uit de oosters-orthodoxe kerken. Het gaat om een kort gebed: "Heer Jezus Christus, Zoon van God, ontferm u over mij". Dit korte gebed wordt keer op keer herhaald. Het is een vorm van repetitief gebed. Andere namen voor deze techniek zijn contemplatief of centrerend gebed. Je neemt een korte zin of een enkel woord en dat ga je telkens weer herhalen. Langzaam en geconcentreerd. Het wordt ook wel ademgebed genoemd omdat de propagandisten van contemplatief gebed meestal aanbevelen om het korte gebed op het ritme van je adem uit te spreken.

De techniek werkt als een ontledigingstechniek. Het maakt je leeg, zet je ziel stil, het stopt je denken en wil, waardoor er, zo luidt de theorie, ruimte komt voor "god". Deze techniek is bekend uit het Hindoeïsme daar wordt de korte zin, of het woord, die telkens herhaald wordt een mantra genoemd. Op sommige "christelijke"sites die het contemplatief gebed uitdragen spreekt men dan ook openlijk over "gebedsmantra". Schrijvers als Douma die bezig zijn om deze technieken de orthodox christelijke beweging binnen te krijgen zijn slimmer, zij vermijden dit soort termen.

Via het telkens herhalen van de gebedsmantra kom je in een veranderde staat van bewustzijn, de contemplatieve staat. In die toestand ga je bovennatuurlijke dingen ervaren, je ervaart 'god'. Zie b.v. wat Henri Nouwen beleefde als gevolg van contemplatief gebed, klik hier. Hij kreeg verschijningen van Jezus, Maria ,maar ook van de Dalai Lama, de leider van het occulte Lamaboeddhisme uit Tibet en de hindoe mysticus Ramakrishna. (Henri Nouwen, Hier en nu, leven in de Geest, pp. 16,81,82)

Ik citeer uit het boek van Jos Douma: "In dit hoofdstuk wil ik je de suggestie doen om een nog kortere vorm van het Jezusgebed te beoefenen, namelijk het biddend uitspreken - in je hart of hardop - van de naam Jezus", "We kunnen de naam van Jezus overal en op elk moment bidden", "Om je te oefenen in dit Jezusgebed, kan het goed zijn om ook een bepaalde tijd te reserveren voor het aanroepen van deze naam." (110-112)

Wat zal het toepassen van deze techniek volgens Douma bewerken? "het liefdevol en onophoudelijk noemen van de naam van Jezus is een geweldige kracht", "Waar de heilige naam van Jezus wordt genoemd in een hart dat bidt, daar is bescherming en liefde en troost en ontferming en kracht en aanvaardig", "Leer zo de naam van Jezus te bidden en steeds meer vervuld te worden met zijn Geest". (110-112)

Het brengt volgens hem kracht, het brengt bescherming, liefde, troost, aanvaarding. Het bewerkt blijkbaar zelfs dat je vervuld wordt met Gods Geest, het houdt je in een geest van onophoudelijk gebed.

Wat hij zegt over vervuld worden met Gods Geest is opmerkelijk. Weer een nieuwe onbijbelse techniek om vervuld te worden met Gods Geest. Voortdurende de naam van Jezus bidden. Over wat de Bijbel over de weg tot vervulling met Gods Geest zegt, klik hier.

In zijn boek "Op het spoor van meditatie" zegt Douma nog enkele onthullende dingen als hij spreekt over de praktijk van de meditatie. Hij geeft aanbevelingen over lichaamshouding en de ademhaling. "Zo'n houding kan bijvoorbeeld zijn: .. zitten op een rechte stoel met beide voeten op de grond, met een rechte rug, en de handen omhoog geopend op de bovenbenen (p.66)" Over de ademhaling. "Daarbij kan het bewust omgaan met de ademhaling hulp bieden … wie zich op de ademhaling concentreert en probeert rustig en diep te ademen, zal tot rust komen. Bovendien vormt de ademhaling ook een belangrijk concentratiepunt: de aandacht wordt van de gedachtestroom, die alsmaar door wil gaan, afgeleid naar ademen. Inademen - uitademen - rust. Oefen er maar eens mee: inademen - uitademen - rust" (pp. 66,67)

"Het kan helpen om tegelijkertijd de aandacht ook te richten op een bijbelwoord … dat bijbelwoord kan dan op het ritme van de adem zacht worden gesproken" (p. 67)

Dit komt neer op een christelijke vorm van Yoga. Als de voeten ook nog kruiselings worden neergezet zit je bijna in de zogenaamde Lotushouding. Ook bij Yoga wordt voorgeschreven om de rug recht te houden. En dan natuurlijk de concentratie op de adem, bedoeld om de gedachtestroom stop te zetten. "de gedachtestroom, die alsmaar door wil gaan". Precies hetzelfde gebeurt in het hindoeïsme bij yoga. Ook daar concentreert men zich op de adem, al of niet tegelijk met het reciteren van de mantra. De gedachtestroom moet stoppen, de ziel wordt zo leeg gemaakt, zodat deze ontvankelijk wordt voor het goddelijke.

Douma doet net of het om onschuldige ontspanningstechnieken gaat. Je wordt er ziek van, want hij brengt het zo mooi, zo vroom, met allerlei goedklinkende redeneringen. Douma is een bekwaam schrijver en hij kan goed uitleggen en overtuigend redeneren. Hij voert vele drogredenen aan om deze techniek te rechtvaardigen. Maar het feit blijft dat de bijbel deze techniek absoluut niet kent. Dit in tegenstelling tot valse godsdiensten als het hindoeïsme

Dit soort mystieke technieken zijn een directe weg tot contact met boze geesten. Net zoals je door allerlei occulte praktijken in contact komt met boze geesten kom je door het toepassen van de mystieke technieken ook in contact met boze geesten. Machten die zich als God, als Jezus en als de Heilige Geest, kunnen voordoen en ook mooie ervaringen kunnen geven. De Satan kan zich voordoen als een engel des lichts (2 Kor. 11:14) en zijn dienaren doen zich soms voor als dienaren der gerechtigheid (2 Kor. 11:13,15). Paulus zegt dat je als christen een verkeerde geest kunt ontvangen (2 Kor. 11:4). Dat zal zeker gebeuren als een christen zich met deze occult mystieke technieken inlaat.

Een illustratie van het feit dat boze geesten, als ze dat willen, mooie ervaringen kunnen geven. Enige tijd geleden hebben we in de zielzorg een jonge vrouw geholpen die door het toepassen van dit soort meditatie technieken in een New Age centrum een geleidegeest had ontvangen. Die verscheen haar s'nachts in de droom. Deze geest gaf haar wonderbare en prachtige ervaringen. Pas toen ze in contact kwam met het evangelie werd hij boosaardig. De geleidegeest was in haar gekomen toen ze tijdens de meditatielessen de fase van 'volkomen ontspanning" had bereikt. Het moment waarop onder meer alle denken stopte en de wil geheel passief was.

Het verraderlijke bij Douma is dat bij hem het contemplatieve gif is vermengd met goed, tot zelfs zeer goed, onderwijs.

Onthullend is verder de lijst met boeken die hij aan het eind van zijn boek "Jezus uitstralen" ter lezing aanbeveelt. Naast enkele goede evangelische boeken beveelt hij de boeken van bekende contemplatieve leraren aan: boeken van Richard Foster, Max Lucado, Henri Nouwen, Dallas Willard. Als u wilt weten op welk spoor hij de mensen zet, door het aanbevelen van deze boeken, bekijkt u dan eens de bespreking van 5 meditatieoefeningen die Richard Foster in zijn bekendste boek "De nieuwe levenswandel" aanbeveelt, klik hier.

Typerend is dat hij naast de contemplatieve schrijvers ook charismatische schrijvers aanbeveelt. Hij beveelt onder meer Ouweneels boek “Meer Geest in de gemeente” aan, ook Gert Hutten. En uiteraard beveelt hij ook Doelgericht Leven van Rick Warren aan.

Zij boekenlijst geeft precies aan in welke richting hij de lezers stuurt. Contemplatief, charismatisch, pragmatisch en oecumenisch, en dat alles vermengd met ouderwets evangelisch. Dat zijn de contouren van de "Nieuwe Spiritualiteit" die in toenemende mate de bijbelse spiritualiteit aan het verdringen is.

(Voor een bespreking van de ware en valse spiritualiteit, klik hier.)

+ Het labyrint in Middelburg

Een van de bekende technieken uit de beweging van het contemplatieve christendom is het wandelen van een Labyrint. Tot vorig jaar was deze techniek nog niet in Nederland doorgedrongen. Maar Youth For Christ Nederland is er mee begonnen.

Het is zelfs al tot Middelburg doorgedrongen. Een kennis van mijn vrouw, lid van een plaatselijke evangeliegemeente, vertelde enthousiast dat ze 'het labyrint had gewandeld' in de Koorkerk, een onderdeel van het historische abdijcomplex. Ze had niets in de gaten. Maar ze zit dan ook in een kerk waar de voornaamste leider met grote nadruk herhaaldelijk de boeken van Henri Nouwen aanbeveelt.

Het woord labyrint is enigszins misleidend. Bij een labyrint denk je aan een doolhof. Maar bij het wandelen van een labyrint, dat is de techniek waar we het nu over hebben, wordt geen doolhof gebruikt. Het gaat om een grote cirkel die word b.v. op de vloer getekend. Aan de buitenkant is een opening voor een pad van ongeveer een halve meter of meer, dat pad gaat in de cirkel langs buitenkant rond en als het weer aan het begin komt dan buigt het iets af en dan gaat men weer rond maar, dat gaat zo door tot je in het centrum van de cirkel komt. Om het effect te verhogen doet men dit liefst in half duistere ruimten, met kaarsen en zachte meditatieve worship muziek. Soms krijg je er een walkman met oordopjes bij, dan word je tijdens de wandeling geleid, dan krijg je instructie, in combinatie met stemmige muziek.

De bedoeling van deze techniek is dat je er een ontmoeting met God door krijgt. Het langzaam en meditatief maken van deze wandeling wordt geacht je dichter bij God te brengen.

Voor deze techniek is uiteraard geen enkele bijbelse onderbouwing te vinden. Dit is opnieuw iets wat uit het heidendom afkomstig is. Ongeveer in de dertiende eeuw, in de geestelijk duistere middeleeuwen met het vele bijgeloof, is men in Frankrijk met deze praktijk begonnen. In occulte kringen kende men het labyrint al veel langer. Nu is het labyrint als het ware 'gedoopt' en wordt het de evangelische en orthodox reformatorische wereld binnen gevoerd.

Voor meer (Engelstalige) informatie over het Labyrint als geestelijke techniek, klik hier.

+ Voormalig directeur van de Reformatorische Bijbelschool beveelt "lectio divina" aan

Ds. NiekTramper heeft het boek "Het woord in het midden - praktische handreiking voor bijbelstudiegroepen" geschreven. In het boek beveelt hij de techniek van lectio divina aan.

Weer een techniek, afkomstig uit de rooms-katholieke kerk.

Het is moeilijker om deze techniek te doorzien. De bedoeling van lectio divina is dat je elke keer een persoonlijk woord van de Heer krijgt, dat je zijn aanwezigheid gaat ervaren. De techniek is dus bedoeld om je tot een ervaring te brengen. En hierin ligt de fout. Wij moeten, ook in onze omgang met het woord, geen ervaringen zoeken. Ware bijbelse spiritualiteit is gericht op geloof en gehoorzaamheid. We overdenken het objectieve woord van God. Wat staat er, wat betekent het, hoe kunnen we het toepassen. Rationeel. Dat doen we biddend en in afhankelijkheid van de Heilige Geest. Want de Geest moet ons verstand openen opdat wij de Schrift begrijpen. Als we zo met het woord bezig zijn dan kan Gods Geest ons speciaal aanspreken door een woord of een gedachte. Maar dat is niet het doel van het bijbellezen, dat is een gevolg. Als je tijdens je normale bijbellezing niet regelmatig ervaart dat God je door de objectieve tekst van de bijbel heen bemoedigt, ontdekt, waarschuwt, leidt, troost en inzicht geeft dan is er iets mis met je geestelijk leven. (Zie o.a. de studie over de vervulling met de Heilige Geest en de punten 4, 5 en 6 van de studie over “Geloof, gevoel, ervaring en mystiek”)

Bij Lectio Divina wordt de gerichtheid op de objectieve betekenis van het woord veranderd in het zoeken en verwachten van een speciale boodschap van God, gepaard met het ervaren van zijn aanwezigheid. Zoals gezegd spreekt God ons inderdaad regelmatig persoonlijk aan in onze omgang met het woord, maar via deze techniek probeert men het zelf te bereiken. Het moet elke keer gebeuren, men heeft het gesystematiseerd, en zoals uit de literatuur blijkt werkt het zelfs bij mensen, zoals rooms-katholieken, die het bijbelse evangelie niet geloven.

Lectio divina is weer populair gemaakt door rooms-katholieke geestelijken. Hieronder volgt, van één van hen, de beschrijving van de methode.

1. Neem een tekst uit de bijbel

2. Ga ontspannen zitten en laat jezelf tot rust komen. Sommige christenen concentreren zich enkele momenten op hun adem, anderen citeren op rustige wijze een geliefd "gebedswoord" of een geliefd "gebedszinnetje". De praktijk van contemplatief gebed is een goede inleiding tot de lectio divina

3. Keer je nu naar de tekst en lees deze langzaam. Proef elk gedeelte van de tekst, luister constant naar de zachte stille stem van een zin of een woord uit het gedeelte dat zegt "ik ben voor jou voor vandaag"

4. Neem daarna het woord dat je gevonden hebt en laat het diep in je doordingen. Zie, wat het in je doet. Geeft het de tijd, kijk wat het in je losmaakt, aan emoties, gedachten, etc.

5. Spreek dan tot God. Of je woorden of beelden gebruikt is niet van belang. Geef God wat je gevonden hebt in je hart toen je het woord tot je door liet dringen.

6. Tenslotte. Rust eenvoudig in Gods omhelzing.

Het doel van de lectio divina is dus niet het verstaan en toepassen van de bijbel. Het doel is het krijgen van een ervaring. Een persoonlijk woord, een ervaring van Gods liefde of aanwezigheid. Ik wil nogmaals onderstrepen dat het normaal is als God ons regelmatig aanspreekt door Zijn woord. Maar mijn stelling is dat God ons aanspreekt door het woord als we het rationeel lezen. (Als we het lezen om het te begrijpen en toe te passen.) En dat kan al of niet met ervaringen gepaard gaan.

Het sleutelwoord is gerichtheid. Bijbels is de gerichtheid op het objectieve woord om dat te begrijpen, te geloven en toe te passen. En niet de gerichtheid op het krijgen van een subjectief 'woordje'. Bijbels is de gerichtheid op geloof en gehoorzaamheid en niet het zoeken van ervaringen.

Voor een bijbelstudie over de verhouding tussen geloof, gevoel en ervaring, klik hier.

Tramper beveelt in zijn boek de mystieke (ervaringsgerichte) techniek van de lectio divina aan.

Het verbijsterende is dat Tramper niet zomaar iemand is. Hij is de voormalige directeur van de Theologische Hogeschool de Wittenberg (de vroegere Reformatorische Bijbelschool). Hij is momenteel predikant, waarschijnlijk van een Gereformeerdebondsgemeente.

Het misleidende is dat hij de lectio divina zelf op een bepaalde manier invult die afwijkt van het gebruikelijke. Hij legt er b.v. nog wel de nadruk op dat we een tekst in zijn verband moeten lezen, ook tijdens de lectio divina. De gebruikelijke contemplatieve leraren maken daar niet zo'n punt van. Maar toch gaat het ook bij Tramper om een ervaring. "Het luisteren is daarom het tegenwoordig stellen van Christus, in de Lectio Divina zoeken we zijn Kracht en tegenwoordigheid in de tekst" (p. 24).

In het voorwoord vertelt Tramper zelf over zijn koersverandering in de richting van de mystiek. Het boek is voor het eerst in 1986 uitgegeven, daarna is het herhaaldelijk herdrukt. De druk van het jaar 2005 is een geheel herziene uitgave. Ik citeer: "Het accent is nu meer komen te liggen op het Luisterende leven en de weg van de persoonlijke ontmoeting met de Schriften naar de gemeenschappelijke omgang met het Woord … … De praktische aanwijzingen zijn niet veranderd, maar ze hebben meer verankering gekregen in de Lectio Divina, de 'gewijde' lezing. " (p. 9) Met andere woorden hij heeft de techniek van de Lectio Divina in het boek ingebracht. Omdat hij de mystieke koers is opgegaan.

Hij gebruikt in het boek allerlei uitdrukkingen uit het mystieke taaltje. De uitdrukking 'het luisterende leven' is daar een voorbeeld van. We moeten "de levende Stem in het woord gaan ontdekken".(p.15) Is de bijbel dan niet het woord van God, de stem van God? Wordt de bijbel pas het woord van God als ik er subjectief een stem in hoor? "Luisteren met het hart" nog zo'n typische mystieke term. Lectio Divina is volgens hem "lezen-met-het-hart" (p. 35)

Alhoewel hij zelf meestal net op of binnen de grens blijft van het aanvaardbare citeert hij met instemming schrijvers die dat absoluut niet doen. Hij voert b.v. Richard Foster aan als deskundige (p.15). Foster is één van de grote motoren achter de huidige contemplatieve golf. Hij gaat veel verder als Tramper zelf doet. Tramper citeert, met positieve intentie uit het boek Celebration of Discipline van Foster. Ik heb een vijftal meditatieoefeningen die Foster in het boek geeft, besproken, klik hier. Dit is de richting waar Tramper zijn lezers opstuurt. Want die denken nu dat Foster in orde is. Hij beveelt zijn boeken aan. Hij citeert ook uitgebreid als deskundige E. Bianchi. Een prior van een klooster. Iemand die het ware bijbelse evangelie niet aanvaard. Overigens net als vele andere schrijvers die contemplatieve technieken aanbevelen gebruikt hij de woestijnvaders als inspiratiebron.

Hij citeert op positieve wijze katholieken als deskundigen in de diepere omgang met God. Daarmee indirect aangevend dat hij hen als medegelovigen erkent. Dit ondanks het feit dat ze in een vals sacramenteel evangelie geloven.

Nog een citaat uit het boek van Tramper: "Het kan helpen om op de plaats van stilte een paar eenvoudige symbolen op te hangen, zoals een kruis, doorntakken die herinneren aan het lijden van Christus, of een icoon waardoor onze gedachten gericht worden op een heilsfeit: Kerstfeest of Pasen. Een ontstoken kaars helpt ons te herinneren aan het licht der wereld en onze roeping om licht der wereld te zijn." (p. 17). Kruisen, iconen, doornentakken. Een sfeertje bouwen, zeiden wij vroeger, als hippies.

Voor meer informatie over de lectio divina, klik hier.

+ Soaken - ook de Toronto Blessing gaat 'contemplatief'

De voornaamste leiders van de Toronto Blessing beweging, John en Carol Arnott, hebben met veel succes een nieuwe techniek geïntroduceerd het soaken of soaking prayer.

De bekende Toronto Blessing met de fenomenen van neervallen in de geest, heilig schateren, spastische dwangmatige bewegingen, dierengeluiden, etc, is veranderd (gemuteerd) in een contemplatieve vorm. Niet langer val je neer onder de 'power'. Je gaat nu zelf alvast liggen. Je neemt een matje of kussentje mee en gaat er eens goed voor liggen. Net als bij de Yoga ontspanningsles. In plaats van de chaos van Toronto nu de rust van de 'christelijke' ashram.

Hierboven heb ik reeds gesproken over een vrouw die in een hindoeïstisch centrum, toen ze het stadium van volkomen ontspanning bereikte, een geleide geest kreeg, die haar in eerste instantie geweldige ervaringen gaf. Hier gaat men hetzelfde doen.

Het is de bedoeling bij het soaken dat je God en Jezus gaat ontmoeten in de Heilige Geest. De bedoeling is om stil te zijn in Gods aanwezigheid.

Zachte aanbiddings muziek wordt opgezet. De deelnemers liggen of zitten. Er wordt wat instructie gegeven: Moedig jezelf en anderen aan om je op Jezus te concentreren. Zeg: "Kom Heilige Geest". Wacht dan in een ontvankelijke houding, bidt niet, spreek niet in tongen, probeer op geen enkele manier te helpen, ontspan alleen maar, wacht en ontvang van Hem.

John Arnott zegt: "Soaken is meer dan alleen wachten, het is het ontvangen en beleven van de aanwezigheid van de Heer".

Dit is mystiek in zuivere vorm. Het brengen in een staat van passiviteit (ontlediging). Het wachten op wat komt. Ook hier is het doel het bereiken van een ervaring.

In Nederland is het soaken al geïntroduceerd Er is een speciaal Soaking Center in Den Haag.

Voor meer informatie over soaken, klik hier.

+ Plotseling moesten we stil zijn tijdens de gemeentesamenkomst

Tijdens de gemeentesamenkomst op zondag werd door één van de oudsten opgeroepen om een moment stil te zijn om God de gelegenheid te geven om tot ieder van de aanwezigen te spreken. Daarop werd er vijf minuten massaal gezwegen. Lees verder over deze nieuwe gewoonte, klik hier.

Tot zover de voorbeelden uit de Nederland over het binnendringen van de contemplatieve beweging in de evangelische beweging en de orthodox protestantse kerken.

+ De verbinding tussen Rick Warren, Willow Creek en de contemplatieve beweging

Leiders als Rick Warren en Bill Hybels staan positief tegenover het contemplatieve christendom. Ze bevelen het zelfs aan en het wordt onderwezen in hun gemeenten.

· Rick Warren beveelt in 'Doelgericht Leven' contemplatief gebed aan, klik hier.

· Rick Warren en de National Pastors Conference, klik hier.

· Rick Warren stuurt opnieuw de christenen de weg op van centrerend gebed, klik hier.

Niet alleen beveelt Warren in “Doelgericht leven” contemplatief gebed aan. Hij zet zijn lezers ook op het spoor van de bekende rooms-katholieke mystici. Hij spreekt b.v. positief over Henri Nouwen , Johannes van het Kruis, mother Theresa .

Hybels doet hetzelfde. In lessen ter verdieping van het geestelijk leven worden mystieke technieken aangeleerd, klik hier. Zie ook welke boeken er op de site van Willow Creek worden aanbevolen. Vele boeken van contemplatieve schrijvers.

Er is ook een logisch verband. De leegte moet opgevuld worden. Eerst wordt de Geest van God uitgedreven omdat het woord van God uit hun midden is weggeduwd. De Geest werkt door het woord. Als het woord van God wordt teruggedrongen dan trekt ook de Geest zich terug. In zo'n situatie ervaar je weinig meer van God. Toch wil men God 'ervaren' en om dat te bereiken grijpt men naar mystieke technieken. Die geven gegarandeerd een ervaring.

De weg van de mystiek is altijd weer de grote verleiding voor christenen die weinig van God ervaren. Zie de eerste punten van de studie "De bijbel over geloof, gevoel, ervaring en mystiek". Speciaal punt 6, de valse weg van de mystiek.

1. Gericht op geloof en gehoorzaamheid, niet op gevoel en ervaring

2. Ervaringen zijn het gevolg van geloof en gehoorzaamheid

3. Een christen moet niet op zijn gevoel leven

4. Een christen beleeft van alles

5. Ik merk zo weinig van God

6. De valse weg van de mystiek

7. De voornaamste technieken die door mystici worden toegepast

+ De emerging church

Er is aan het einde van de jaren negentig van de vorige eeuw in Amerika, binnen de evangelische beweging, een nieuwe stroming ontstaan. De emerging church.

Die verschilt op een aantal gebieden van het marketing christendom (Hybels, Warren, Schuller). Het marketing christendom is meer gericht op de generatie van de 'babyboomers', die willen entertainment, gemak, psychopraatjes, etc. Er komt nu een generatie die zich daar tegen af begint te zetten.

De moderne jeugd is geobsedeerd door mysterie, het geheimzinnige, het occulte. Boeken over deze zaken zijn beststellers. Dit zijn juist elementen die door het marketingchristendom vaak uit de gemeente zijn verwijderd.

De emerging church wil het mysterie terug. Daarom vindt het contemplatieve grote ingang. De kaarsjes zijn weer terug, de gewaden. Ongeveer de religieuze 'show' die in Taize wordt opgevoerd. Duisternis, rituelen, etc. Alle mystieke technieken.

Dit wordt door de leiders van de emerging church beweging gecombineerd met de standaard postmoderne filosofie. Er is volgens hen geen absolute waarheid. Alleen maar de ervaring. We zijn, volgens hen, met ons allen op zoek, maar we hebben het nog niet gevonden. Het is alsof je de Ouweneel, van voor zijn charismatische wending, hoort spreken. Ook bij hem allerlei postmodern 'gebeuzel', ook verwerping van propositional truth (de mogelijkheid van objectieve ware kennis over God en het goddelijke).

De theorie van het marketingchristendom (Doelgericht, Warren, Hybels) was dat men de vorm van de gemeente aan de cultuur aanpast maar de inhoud van de boodschap onveranderd laat. (Dat laatste was trouwens niet waar, want de boodschap wordt wel degelijk veranderd, klik hier) De leiders van de emerging church gaan nog een stap verder. Zij zeggen ronduit dat we niet alleen de vorm maar ook de inhoud aan de cultuur moeten aanpassen. Dat we het evangelie opnieuw moeten ontdekken.

Alhoewel het marketingchristendom met de emerging church lijkt te botsen heeft Rick Warren toch een aanbeveling geschreven in een van de voornaamste boeken van van Brian Maclaren. Maclaren is de bekendste leider van de Emerging Church beweging. Eén van de schrijvers (Dallas Willard) die door Jos Douma in zijn boek "Jezus uitstralen" wordt aanbevolen wordt ook tot de emerging church gerekend.

+ Andere artikelen over hetzelfde onderwerp

Evangelicals richten zich tot rooms-katholieke “spiritualiteit”, klik hier.

Kan men een heidens ritueel ‘christianiseren’?, klik hier.

Oosterse meditatie sluipt de kerk binnen, klik hier.

+ Tenslotte nog dit: houd moed

Sommigen dingen moeten gebeuren. Ze zijn aangekondigd in de bijbel.

"eerst moet de afval komen" (2 Thess. 2:3)

"Ziet toe, weest niet verontrust, want dat moet geschieden" (Matth. 24:6)

Daarom weest niet verontrust. Het loopt bij God niet uit de hand.

"en hun woord zal voortwoekeren als de kanker … en toch staat ongeschokt het hechte fundament Gods met dit merk: De Here kent de zijnen, en Een ieder, die de naam des Here noemt breke met de ongerechtigheid" (2 Tim. 2:17,19)

"en de poorten der hel zullen haar, dat is de gemeente, niet overweldigen" (Matth. 16:18)

Wat te doen?

"houd vast wat gij hebt opdat niemand uw kroon neme" (Openbaring 3:11)

"houd u buiten het bereik van de onheilige holle klanken" (1 Tim. 6:20)

"verkondig het woord, dring er op aan, gelegen of ongelegen" (2 Tim. 4:2)

"blijft gij echter nuchter onder alles, aanvaard het lijden, doe het werk van een evangelist, verricht uw dienst ten volle" (2 Tim. 4:5)

"met de vermaning om tot het uiterste te strijden voor het geloof dat eenmaal de heiligen overgeleverd is. Want er zijn zekere mensen binnen geslopen" (Judas :3,4)

Jezus komt terug

"Nog een korte tijd en Hij die komt zal er zijn" (Hebr. 10:37)

"Want het heil is ons nu meer nabij dan toen wij tot het geloof kwamen" (Rom. 13:11)

O what a day that shall be

When my Jesus I shall see

Een hartelijke groet,

Ary Geelhoed

Discernmentsite http://www.toetsalles.nl

Onderwijssite http://www.internetbijbelschool.nl