H.P. Medema heeft in zijn boek “Water, Wijn & Waarheid” ondermeer de begrijpelijkheid van de bijbel aangevallen
Een typerend voorbeeld van een leider uit de evangelische beweging, die de
leerstellingen die het gezag van de bijbel handhaven
aanvalt, is te vinden in het boek "Water, wijn en waarheid" van H.P.
Medema. Zie met name de bladzijden 109 en 110. Medema
stelt daar dat velen van ons (met "ons" bedoelt hij
"de kinderen van de Reformatie") op de één of andere manier het
gevoel hebben in de knoop te raken met het accepteren van de Schrift als de
hoogste autoriteit. Je vraagt je af hoe dat mogelijk is en wat er dan toch met
Medema en die andere "kinderen van de Reformatie" waar hij over
spreekt aan de hand is. Want ze hebben blijkbaar moeite met het formele
principe (met het Sola Scriptura beginsel) van de Reformatie.
Medema legt nader uit waarom hij het gevoel heeft in de knoop te raken met
de Schrift als hoogste autoriteit. Hij wil van de vier, door de Reformatoren en
hun opvolgers geformuleerde, eigenschappen van de Schrift, de genoegzaamheid en
de doorzichtigheid niet meer accepteren. Hij maakt bezwaar tegen de genoegzaamheid
van de Schrift want hij wil naast de Bijbel ook de scheppingsopenbaring als
autoriteit aanvaarden. De doorzichtigheid van de Schrift accepteert hij ook
niet. Eerst maakt hij een karikatuur van de leerstelling van de doorzichtigheid,
waarna hij vervolgens de doorzichtigheid zodanig herformuleert dat er van de
oorspronkelijke leerstelling niets overblijft.
Medema vindt dat de Reformatie zuiver is begonnen met het erkennen van het
gezag van de Schrift maar daarna zijn de Reformatoren en hun opvolgers in de
fout gegaan door te eisen dat men naast het erkennen van het gezag van de
Schrift ook de leerstellingen van de genoegzaamheid en de doorzichtigheid als bijbelse waarheden moet erkennen. Hij zegt dat ze dit soort
zaken aan de claim van het gezag van de Bijbel hebben "toegevoegd".
En daar verzet Medema zich, in navolging van Ouweneel en een aantal andere
"evangelicals?" tegen.
Verder verwijt Medema de stroming van het fundamentalisme dat ze "de
letter van de Schrift tot het hoogste formele criterium" hebben gemaakt.
Medema wil blijkbaar wel de claim van het gezag van de Bijbel erkennen maar hij
verzet zich er tegen dat "de letter van de Schrift" tot het hoogste
formele criterium wordt gemaakt. Wat hebben Luther en de andere Reformatoren
anders gedaan dan juist dit wat Medema verwerpt? Luther heeft zich in zijn
verdediging beroepen op de tekst van de Bijbel die hij nam in de normale
(letterlijke) betekenis. Is wat Medema hier afkeurt niet precies datgene wat
alle evangelische gelovigen altijd hebben geloofd? Voor hen is toch de tekst
van de Bijbel het hoogste formele criterium en de tekst van de Bijbel bestaat
immers uit woorden en letters.
Ook voor Jezus was de letter van de Schrift het hoogste formele criterium.
Het "er staat geschreven" was voor de Here Jezus het einde van alle
tegenspraak. Na het "er staat geschreven" citeerde de Here Jezus de bijbeltekst die uit woorden en letters bestond. Hij nam de
tekst in de normale letterlijke betekenis. In de discussie met de joodse
leiders beriep Jezus zich op het woord van God als de hoogste autoriteit. Elke
letter van dat woord was belangrijk. Geen tittel of jota zou onvervuld blijven.
Een enkel woord uit de Schrift kon een gehele discussie beslissen. Zie b.v. Zijn discussie met de Sadduceeën over de opstanding
(Lucas 20:37,38 / Exodus 3:6). Het sleutelwoord in deze teksten is in dit geval
het woordje "ben". Ook Paulus baseerde een geheel leerstellig
argument op de vorm van een enkel woord (zaad in plaats van zaden / Galaten
3:13). Zo gezaghebbend was voor Paulus de letter van de Schrift. Het is
schokkend te zien hoe ver Medema zich heeft verwijderd van de houding van
Paulus en Jezus.
De reformatorische/evangelische christenen hebben het gezag van de Bijbel
onder meer ondersteund en verdedigd door de leer over de genoegzaamheid, de
doorzichtigheid en de onfeilbaarheid/foutloosheid van de Bijbel. Dat ze dit
gedaan hebben heeft tot gevolg, zo schrijft Medema, dat "velen van
ons" (als achter- kleinkinderen van de reformatie) het gevoel hebben dat
we in de knoop raken met de acceptatie van de Schrift als de hoogste
autoriteit.
Het is ongelofelijk dat deze zich evangelisch/protestant noemende schrijver
op zulk een hoogst onverantwoordelijke wijze juist die bijbelse
leerstellingen ondermijnt of verwerpt die het gezag van de Bijbel bevestigen en
verdedigen.
Bespreking van een lang aaneengesloten citaat uit Medema's boek
"Water, wijn en waarheid".
Het citaat komt van de pagina's 109 en 110
De belangrijkste gedeelten uit het citaat van Medema heb ik zelf geaccentueerd
(Het eigen kommentaar heb ik, ter onderscheiding van
de tekst van Medema, telkens tussen haakjes gezet)
Start tekst Medema:
De meeste lezers van dit boek zullen - bewust of onbewust - kinderen van de
Reformatie zijn, en in principe het gezag van de Heilige Schrift
als de hoogste autoriteit aannemen. Maar op de een of andere manier hebben
velen van ons het gevoel dat ze daarmee in de knoop raken. Wij zijn
namelijk geen kinderen van de Reformatie, maar achter-achter-kleinkinderen, en
de generaties die daar tussen lagen hebben, zoals R.T. France het scherp
formuleerde, aan de claim van het gezag van de Bijbel iets TOEGEVOEGD.
(Dit is Medema's centrale stelling. Hij beweert dat de huidige
reformatorische gelovigen niet hetzelfde standpunt als de eerste generatie
Reformatoren aanhangen. Die geloofden, zo beweert Medema, wel in het gezag,
maar niet in de doorzichtigheid en de genoegzaamheid van de Bijbel. Medema wil
eigenlijk terug naar het, volgens hem oorspronkelijke standpunt van de
Reformatoren, Hij wil wel het gezag maar niet de traditionele leer over de
genoegzaamheid en de doorzichtigheid van de Bijbel accepteren.)
Vervolg tekst Medema:
Rond de vorige eeuwwisseling ontstond de stroming van het fundamentalisme,
waarin de letter van de Schrift werd gekroond als hoogste formele criterium.
Het was een begrijpelijk reactie op de vloedgolf van het toen snel om zich heen
grijpende liberalisme.
(Het formele criterium van de Reformatie is het "Sola Scriptura"
beginsel. Sola Scriptura dat wil zeggen "alleen de Schrift". Wat is
het verschil tussen de door Medema genoemde fundamentalisten en de
Reformatoren? Medema maakt blijkbaar verschil tussen aan de ene kant "de
Schrift" als hoogste criterium en aan de andere kant "de letter
van de Schrift" als hoogste criterium. De reformatoren beriepen zich bij
de verdediging van hun standpunten op de letterlijke bijbelteksten.
Jezus deed dat en ook Paulus. Die beriepen zich zelfs op een enkele bijbeltekst of zelfs op de vorm van een enkel woord. De
fundamentalisten deden niets anders. Wat wil Medema met zijn uitspraak zeggen?
Dat we ons bij een meningsverschil niet meer net als Jezus en Paulus op de
letterlijke tekst van de Bijbel mogen beroepen?)
Vervolg tekst Medema:
Maar eigenlijk was er in de daaraan voorafgaande jaren al een optelsommetje
gemaakt. Het ging niet slechts om de auctoritas (het gezag) van de Schrift,
maar om auctoritas + sufficientia (algenoegzaamheid) + perspicuitas
(doorzichtelijkheid). Er werd van ons verwacht dat wij zouden geloven dat de
Schrift gezag heeft. Dat is volkomen juist: ze is Gods Woord,
en daarom gezaghebbend; of, zoals straks nog nader aan de orde komst: strikt
genomen is het niet de Schrift, maar God die deze allerhoogste autoriteit
bezit.
(Medema herhaalt dat, volgens hem, ten onrechte de opvolgers van de
Reformatoren de leer van de genoegzaamheid en de doorzichtigheid aan de
spontane intuïtieve erkenning van het gezag van de Bijbel hebben toegevoegd.)
Vervolg tekst Medema:
Maar er werd vervolgens ook van ons verwacht dat wij zouden geloven
dat de Schrift algenoegzaam is, met andere woorden: dat de Bijbel de
uitsluitende en enige openbaring van God is. Daarmee werd de
Scheppingsopenbaring naar een verafgelegen randje geschoven, en kwam de weg
vrij voor allerlei biblicistische denkbeelden.
(Hij constateert terecht dat men in de reformatorische en de evangelische
wereld de genoegzaamheid van de Bijbel belijdt. Binnen deze kring werd ook
verwacht dat men deze leer onderschrijft. En daar heeft Medema, zoals blijkt,
moeite mee. Uit deze passage blijkt overigens ook de grote onkunde waarmee hij
over deze dingen schrijft. Hij denkt dat het aanvaarden van de Bijbel als
algenoegzaam betekent dat men de Bijbel als de enige en uitsluitende openbaring
van God beschouwt. Dit slaat werkelijk nergens op. De genoegzaamheid van de
Bijbel - en het Sola Scriptura beginsel - houden in dat we de inhoud van ons
geloof uitsluitend baseren op de tekst van de Bijbel. Daarmee wordt niet
ontkend dat God zich ook anderszins openbaart en nog
kan openbaren. (Zoals b.v. in de Schepping) Het
betekent alleen dat die andere openbaring niet naast de openbaring in de
Schrift als regel/norm/bron van ons geloof mag dienen. Medema wil blijkbaar een
tweede autoriteit (de openbaring in de schepping) naast de Bijbel erkennen. Dan
wordt de inhoud van ons geloof niet langer alleen beslist door de Bijbel maar
ook door de openbaring in de Schepping. Als je de inhoud van je geloof alleen
wenst te baseren op de Bijbel dan komt, volgens Medema, de weg vrij voor
allerlei biblicistische denkbeelden. Erkende Jezus dan nog een andere
autoriteit naast de Bijbel? Is Jezus dan ook
vervallen in biblicistische denkbeelden? Met biblicisme werd oorspronkelijk
bedoeld het onzorgvuldig uitleggen (exegetiseren) van de Bijbel. Tegen
onzorgvuldige uitleg ben ik ook, al geloof ik in de genoegzaamheid van de
Bijbel. Die twee zaken hebben niets met elkaar te maken zoals Medema hier
suggereert.)
Vervolg tekst Medema:
Ten derde en tenslotte werd van ons verwacht dat
wij zouden geloven dat de Schrift voor iedere gelovige helder inzichtelijk is.
De inzichtelijkheid (perspicuitas) van de Heilige Schrift was een belangrijke
en waardevolle stellingname van de Hervormers in het debat met de
Rooms-katholieke Kerk, die immers leerde dat leken
niet zomaar in de Bijbel mochten gaan lezen. Maar het antwoord op het gesloten
houden van Gods woord is niet dat iedereen zonder nadenken en zonder studeren
de bijbel kan begrijpen, maar dat God het volste recht
heeft door zijn Woord ieder mens, zonder tussenkomst van een aardse instantie,
rechtstreeks aan te spreken.
(Ook nu weer weet je nauwelijks waar te beginnen vanwege het bovenstaande
chaotische citaat. De logica in de gedachtesprongen van Medema is soms zeer
moeilijk te achterhalen. Medema constateert terecht dat de leer over de
doorzichtigheid van de Bijbel er van uitgaat dat de Bijbel helder inzichtelijk
is. Ik citeer uit de bekende Westminster Confessie wat daar staat over de
doorzichtigheid van de Schrift: "Niet alles in de Schrift is even
duidelijk in zichzelf of even helder voor alle mensen, maar toch wordt wat voor
de zaligheid gekend, geloofd en nagekomen moet worden, zo duidelijk voorgesteld
en verklaard op de een of andere plaats van de Schrift, dat niet alleen
geleerde maar ook onontwikkelde mensen door het gebruik van de gewone
middelen, waartoe zij verplicht zijn, daarvan voldoende kunnen
verstaan." Daarna zegt Medema dat de door de reformatoren opgestelde leer
over de doorzichtigheid van de bijbel een waardevolle
stelling name tegenover de Rooms-katholieke kerk was. Waarom "was".
Is die stellingname dan tegenwoordig niet meer nodig? Weet Medema niet dat de
Rooms-katholieke kerk nog steeds de doorzichtigheid van de Schrift verwerpt?
Hij wijst er op dat de Rooms-katholieke Kerk indertijd leken verbood om zonder
begeleiding de Bijbel te lezen. De bijbel is, zo stelt
de RK-kerk, niet begrijpelijk voor de individuele lezer. Als iemand dan toch de
bijbel gaat lezen komt hij maar tot verkeerd begrijpen
en dat moet voorkomen worden. Daarna komt Medema tot de volgende, in dit
verband, raadselach- tige zin: "Maar het antwoord op het gesloten houden
van Gods Woord is niet dat iedereen zonder nadenken en zonder studerende
Bijbel kan begrijpen, maar dat God het volste recht heeft door zijn Woord
ieder mens, zonder tussenkomst van een aardse instantie, rechtstreeks aan te
spreken." Allereerst maakt hij een karikatuur van de klassieke
reformatorische leer over de doorzichtigheid. Vergelijk zijn uitspraak met het
hierboven aangehaalde gedeelte van de Westminster Confessie. Hij suggereert
hier dat de leer over de doorzichtigheid inhoudt dat ieder zonder nadenken en
zonder studeren de Bijbel zou kunnen begrijpen. Dit zo te stellen getuigt van
verbazingwekkende onkunde of onzorgvuldigheid. Hij gooit verder alles door
elkaar zoals: (1) het zelfstandig kunnen verstaan van de door God bedoelde
betekenis van de bijbeltekst (de doorzichtigheid). (2)
Het verbod van de R.K-Kerk om de Bijbel te lezen. (3) Het gebruik van de
middelen bij het verstaan van de Bijbel en (4) het recht van God om een ieder
van ons rechtstreeks door Zijn woord aan te spreken. Hij stelt het recht van
God om een ieder van ons rechtstreeks aan te spreken door Zijn woord blijkbaar
in de plaats van de leer over de doorzichtigheid. De lust ontbreekt mij om deze
chaotische gedachteknoop verder te ontwarren.)
Vervolg tekst Medema:
Elders heb ik in dit verband, in navolging van B.
Rothen, een pleidooi gevoerd voor betere Latijnse termen: laten we liever
spreken over de claritas Scripturae. De Schrift is niet 'helder' als object van
onze beschouwingen, daarin is zij soms zelfs bepaald ondoorzichtig, en waar we
er dan toch in slagen de moeilijkheden te verhelderen, kunnen wij onszelf bezwaarlijk op de borst slaan dat we een probleem
bekeken en opgelost hebben. Maar de Schrift is helder zoals de zon helder is,
die de duisternis verlicht en doet verdwijnen. Niet wij komen tot de Bijbel met
het lampje van ons menselijke intellect, om klaarheid te scheppen; nee, het
Woord van God komt tot ons met zijn niets verbloemende klaarheid om de duistere
hoeken van ons bestaan te verlichten.
(Hier zegt hij het ronduit: "De Schrift is niet helder, als
object van onze beschouwingen". De Schrift die wordt onderzocht is het
object en de christen die de Schrift onderzoekt is het subject. Hij beweert dus
dat een christen die de Schrift onderzoekt (beschouwt) de inhoud (de
betekenis/de leer) van de Schrift niet helder kan krijgen. Er is
in dat geval dus geen objectieve, voor iedereen geldige en voor ieder te
controleren kennis, van de Schrift mogelijk. "De Schrift is niet
helder". Maar wellicht kunnen we, zo stelt Medema, nog komen tot het
verhelderen van moeilijkheden. Het komen tot het begrijpen van de door God
bedoelde betekenis van de Schrift vindt Medema blijkbaar te hoog gegrepen.
Verder voegt hij er nog aan toe dat dit verhelderen van moeilijkheden er niet
toe mag leiden dat we onszelf daarvoor op de borst
slaan. Waarom deze opmerking? Suggereert hij dat de mensen die, in
tegenstelling tot hem, wel beweren dat de Schrift "helder is als object
van onze, met ons door de Geest verlichte verstand, uitgevoerde
beschouwingen", dit wel doen? Die indruk wordt gewekt door de hele teneur
van het betoog.
Vervolgens vervangt hij de klassieke leer over de doorzichtigheid van de
Schrift door de "verlichting" door de Geest. De verlichting is het
werk van de Geest waarin de Geest ons verstand opent zodat wij de Schrift
begrijpen en waarbij de Geest het Woord op ons leven toepast. Dit is zijn alternatief
voor de klassieke leer over de doorzichtigheid van de Bijbel. Verder geeft hij
een klassiek voorbeeld van het maken van een valse tegenstelling. Hij stelt ons
naderen van de Schrift "met het lampje van ons intellect" tegenover
God die via de Schrift tot ons nadert en ons door de Schrift aanspreekt.
Daarmee suggererend dat het ene het andere uitsluit. Ook de discipelen
benaderden de bijbel "met het lampje van hun
menselijk intellect". Het was voor hen noodzakelijk dat zij de Schrift begrepen
en daartoe opende de Here Jezus hun verstand. Zie b.v.
Lucas 24:45 "toen opende Hij hun verstand zodat zij de Schrift
begrepen". Het begrijpen van de Schrift is nodig. Dat mag je niet
tegenover het ontdekkende licht van Gods Geest en Woord stellen.
Het is ongelofelijk wat deze leidsman uit de evangelische beweging hier
doet. Valse tegenstellingen maken. Verkeerd weergeven van leerstellingen. Een
karikatuur maken, die vervolgens afwijzen en daarna het begrip volledig
uithollen en anders invullen. Enzovoorts.
Het netto resultaat van dit alles is dat de klassieke reformatorische leer
over de doorzichtigheid en de genoegzaamheid van de Bijbel in diskrediet wordt
gebracht. En dat juist in een tijd waarin onder invloed van de alles
relativerende tijdgeest (het postmodernisme) ook binnen de
evangelisch/reformatorische wereld de drang bestaat om een eenheid te zoeken op
basis van ervaringen. Het gezag en daarmee ook de doorzichtigheid en de
genoegzaamheid van de Bijbel zou zeker in deze tijd met kracht moeten worden
verdedigd.
De diepere achtergrond.
Hoe komt het dat Medema de hierboven besproken standpunten is gaan
verkondigen?
Medema heeft onder invloed van W.J. Ouweneel de op de Wijsbegeerte der
Wetsidee gebaseerde visie op theologie en op de leer overgenomen. Vanwege het
grote belang van deze kwestie geef ik hieronder nogmaals
een korte uitleg.
In die visie wordt er een scherp onderscheid gemaakt tussen geloofskennis en
theologische kennis. Als je, zo luidt de theorie, de bijbel
leest, zoals een eenvoudige gelovige dat doet, voor de eigen geestelijke
opbouw, dan kom je tot allerlei (min of meer intuïtief aangevoelde)
geloofsovertuigingen of geloofsinzichten. Die geloofsinzichten worden
"geloofskennis" genoemd. Ondermeer kom je zo tot de overtuiging dat
de Bijbel gezaghebbend is.
De theologen gaan vervolgens proberen om die geloofsovertuigingen nader te
omschrijven. Ze gaan b.v. het geloofsinzicht dat de
bijbel door God is ingegeven nader formuleren. Dat levert "leer" of
"dogma" op. Die leer is, in deze visie, een extra dat komt naast
de geloofsovertuiging. Die leer wordt er "bijgevoegd". Maar de leer
of het dogma, zo luidt de theorie, zijn slechts gebrekkige menselijke pogingen
om het intuïtieve geloofsinzicht in woorden te vangen. Een dogma is in deze
visie dan ook geen bijbelse waarheid die geloofd moet
worden. Het dogma is slechts een gebrekkige menselijke theorie die helpt
om het intuïtieve geloofsinzicht iets beter te verstaan. In deze visie is de
leer (het dogma) dan ook niet zo belangrijk. Vanuit deze achtergrond moeten we ook
de eerder geciteerde uitspraak van W.J. Ouweneel (Ouweneel is Medema's
leermeester in deze kwestie) "dat hij tegenwoordig alle leer
relativeert" verstaan. Het dogma is niet zo belangrijk waar het op aan
komt is het hebben van de goede geloofskennis.
De Rooms-katholiek en de Protestant hebben, zo
luidt de theorie, b.v. allebei de intuïtieve geloofskennis dat ze door genade
behouden moeten worden. Dat de Rooms-katholiek de leer
over "de rechtvaardiging door het geloof alleen" verwerpt is dan ook
niet beslissend. Het komt niet op de leer aan. Het gaat erom of je de juiste
geloofskennis hebt.
Op grond van dit soort (onbijbelse) theorieën kan iemand als Ouweneel, zoals
we al eerder hebben gezien dus verklaren dat het ware geloof het onderscheid
tussen Rooms-katholiek en Protestant te boven gaat.
Vandaar dat Ouweneel en Medema zich nu overal schijnen thuis te voelen (zelfs
in de Oosters-orthodoxe Kerken) want onder al die verschillen in leer/dogma,
tussen alle stromingen binnen de christenheid, is er de geloofskennis die allen
verenigt. Ouweneel en Medema denken op twee niveaus: er is het diepere
(werkelijke en beslissende) bovenrationele geloofsniveau en het minder diepe
(niet beslissende) rationele niveau van de leer.
Medema erkent dus het gezag van de Bijbel maar hij stelt dat dit geen
theologische leer maar een geloofsovertuiging is. Hij verwerpt intussen
de leerstellingen (de dogma's) van de genoegzaamheid en de
doorzichtigheid van de Bijbel. Misschien wil hij het geloofsinzicht dat de bijbel doorzichtig is nog wel aanvaarden maar hij wil zeker
de rationele/dogmatische klassiek reformatorische leer over de
doorzichtigheid niet aanvaarden.
Hij staat dus achter de geloofsovertuiging dat de Bijbel het hoogste gezag
is maar hij verwerpt elke leerstellige formulering en
ondersteuning van dat gezag. Hij vindt dat aan de intuïtieve geloofsovertuiging
dat de bijbel gezag heeft de leerstellingen van de
doorzichtigheid en genoegzaamheid zijn toegevoegd. Hij wil wel het één
maar niet het ander aanvaarden.
Dit onderscheid tussen geloofsovertuiging en theologische kennis (leer)
wordt door de aanhangers van deze nieuwe, op de Wijsbegeerte der Wetsidee
gebaseerde, visie op theologie en dogma telkens gemaakt. Zo maakt Ouweneel b.v. de scheiding tussen aan de ene kant de geloofsovertuiging
dat de Bijbel onfeilbaar is en aan de andere kant de theologische leer dat de
bijbel onfeilbaar is.
Vandaar dat het al of niet aanvaarden van de leer over de
"rechtvaardiging door het geloof alleen" niet meer beslissend is.
Ik wijs er op hoe deze nieuwe visie op theologie (het dogma is geen waarheid die geloofd moet worden, het is slechts een gebrekkige theorie) naadloos aansluit bij de alles relativerende tijdgeest van het postmodernisme. Deze theorie, zijn nieuwe visie op theologie en dogma, stelt Ouweneel en zijn volgelingen (waaronder Medema) in staat om, zoals hij zelf heeft verklaard, voortaan alle leer te relativeren.
Tenslotte is het nog belangrijk om te zien waarom de leer over de vier eigenschappen van de Schrift zo belangrijk is.
De strijd om het gezag van de bijbel in de
kerkgeschiedenis.
In de kerkgeschiedenis zijn perioden aan te wijzen waarin zich, in het bijzonder, een heftige strijd om het gezag van de Bijbel
afspeelde. In de eerste eeuwen was er onder meer de strijd om de canon. Denk b.v. aan Marcion die, vanuit een gnostieke filosofie, de
canon inkortte.
Het voor ons eerste, zeer belangrijke, moment is de periode van de
Reformatie. Van twee kanten werd in die tijd het gezag van het woord van God
ondermijnd. Allereerst van de kant van de Roomse Kerk maar ook van de kant van
een bepaalde stroming, die vooral sterk was onder een groep
wederdopers/anabaptisten. De aanhangers van deze stroming scheidden de Geest
(het innerlijk woord, profetieën, etc) van de Schrift. De kerkhistorici noemen
dit "spiritualisme".
Tegenover Rome hebben de reformatoren het, uit de Bijbel zelf afgeleide,
"Sola Scriptura" principe gesteld. De Bijbel is de enige
kenbron van ons geloof. Wat we geloven halen we alleen uit de Bijbel. De Bijbel
is de hoogste autoriteit voor geloof en leven. De Bijbel is onze enige
regel (norm) voor geloof en leven.
In de praktijk betekent dit dat een protestant (en dus ook een evangelical)
bij elke kwestie die zich voor doet automatisch de vraag zal stellen: "wat
zegt de Bijbel hierover?". Deze reaktie is de reflex (de spontane en na
enige tijd onbewuste reactie) van een ieder die in zijn hart de Bijbel als het
hoogste en enige gezag heeft aanvaard.
Rome maakte en maakt op twee manieren het Woord van God krachteloos. Ten
eerste door aan de Schrift de zogenaamde traditie (de mondelinge overlevering
der apostelen d.w.z. hun variant van de 'overlevering der ouden') en de
apocriefe boeken toe te voegen. Rome stelt dat naast de in de bijbel neergelegde openbaring de apostelen ook allerlei
zaken mondeling hebben doorgegeven die vervolgens van generatie op generatie
door zijn gegeven. Rome kan dus voor de ondersteuning van haar dogma putten uit
twee bronnen. Vandaar dat ze allerlei dogma's heeft (denk b.v.
aan de leer dat Maria zonder te sterven ten hemel is gevaren) die geen enkele
basis in de bijbel hebben. Ten tweede ontkent Rome ook de doorzichtigheid van
de Schrift. De individuele gelovige is, volgens Rome, niet in staat om met
zekerheid uit te maken wat een bepaald bijbelgedeelte
betekent. Alleen de kerk (de Paus) kan, zo luidt de theorie, dat krachtens een veronderstelde bijzondere bijstand van de
Heilige Geest.
Tegenover deze aanvallen vanuit het Roomse kamp en tegenover de aanvallen
vanuit het kamp van de groep gelovigen die Woord en Geest scheidden hebben de
Reformatoren het gezag van de Bijbel gehandhaafd door hun, aan de Bijbel
zelf ontleende, leer over de eigenschappen van de Bijbel.
Zij leerden dat de Bijbel doorzichtig, genoegzaam, noodzakelijk en
gezaghebbend is.
+ Doorzichtig wil zeggen dat de Bijbel begrijpelijk is voor de individuele
christen.
+ Genoegzaam wil zeggen dat we naast de Bijbel niets nodig hebben.
+ Noodzakelijk wil zeggen dat we de Bijbel nodig hebben want alleen die kan
ons "wijs maken tot zalig heid" en ons "volkomen maken, tot alle
goed werk toegerust". (2 Tim 3:15-17).
+ Gezaghebbend wil zeggen dat de Bijbel het laatste en beslissende woord
heeft in elke kwestie aan gaande geloof en leven.
Zoals het in de Bijbel staat zo is het en zo als de Bijbel het voorschrijft zo
moet het.
Dus door de leer over de eigenschappen van de Schrift werd het gezag van de bijbel verdedigd tegen zowel Rome als tegen die bepaalde stroming onder het geheel van de Wederdopers. Tegenover Rome plaatsten de reformatoren (en hun directe opvolgers) de leer over het gezag, de genoegzaamheid, en de doorzichtigheid van de Bijbel. Tegenover die bepaalde stroming Wederdopers (charismatici zouden wij nu zeggen) stelden ze de leer over de genoegzaamheid en de noodzakelijkheid van de Schrift.
En precies deze stellingen worden door de postmoderne christenen
aangevallen.