Homoseksualiteit en het
Oude Testament
Door
Pieter A. Siebesma
Er is in
onze tijd duidelijk sprake van een verschuiving op het christelijk erf. Terwijl
vroeger homoseksualiteit als een grote zonde werd beschouwd, zijn er nu steeds
meer christenen die hier genuanceerder over denken. Maar wat kunnen we uit de
Bijbel zelf, met name het Oude Testament, hierover
opmaken?
Vanzelfsprekend wijzen christenen het hebben van meerdere (heteroseksuele
of homoseksuele) contacten af. Seksualiteit hoort immers alleen in een vaste
relatie thuis, zoals binnen het huwelijk. Maar als bijvoorbeeld twee mannen een
seksuele relatie met elkaar hebben in liefde en trouw, dan moet dat toch wel
kunnen. Waarom zouden we, stel dat ze lid zijn van onze gemeente, niet om een
zegen mogen bidden over het verbond dat ze met elkaar sluiten? Ze hebben zo’n zegen toch hard nodig in
deze tijd van losbandigheid? Waarom mogen we dan niet, wanneer we een alternatieve
huwelijksinzegening een stap te ver vinden, voor hen om
een zegen bidden in de kerkdienst of bij hen thuis? Zij willen toch leven
in liefde en trouw met elkaar en dat zijn toch voluit bijbelse
begrippen? Dat een dergelijke opvatting voor gelovigen met homoseksuele
gevoelens die, in gehoorzaamheid aan God, voor een leven van onthouding kiezen
heel moeilijk en pijnlijk kan zijn, wordt niet altijd beseft.
In onze
westerse maatschappij worden het homohuwelijk en homoseksualiteit breed
geaccepteerd, behalve door allochtone bevolkingsgroepen en een steeds kleiner
wordende groep orthodoxe christenen en joden. Blijkbaar ondergaan we meer
invloed van de seculiere maatschappij om ons heen dan
we willen beseffen.
Oude Testament
Voor ons
als gelovigen is het belangrijk om steeds opnieuw te na te gaan wat Gods Woord
hierover zegt. In het Oude Testament vinden we een aantal teksten
die met homoseksualiteit te maken hebben. We kunnen ze in twee groepen
indelen: verhalen uit de geschiedenis van Israël en de wetten uit de Thora.
In
Genesis 19 wordt verteld dat twee engelen, wanneer ze Sodom binnengaan, door
Lot worden uitgenodigd om bij hem de maaltijd te gebruiken en te overnachten.
Maar ’s avonds omsingelen de mannen van Sodom Lots huis en eisen dat de twee
gasten aan hen worden uitgeleverd, zodat ze gemeenschap met hen kunnen hebben.
Een zelfde soort verhaal vinden we in Richteren 19:22. Hier zijn het de
inwoners van een Israëlitische stad in het stamgebied van Benjamin, Gibea, die
de uitlevering van een bezoeker eisen, teneinde hun homoseksuele
lusten op hem te kunnen botvieren. De heer des huizes weigert dat en
uiteindelijk stuurt hij zijn bijvrouw naar buiten, die dan net zo lang
verkracht wordt totdat ze sterft. Met beide steden loopt het slecht af. Sodom
en Gomorra worden verwoest en de Israëlieten trekken op tegen Gibea
en Benjamin, zodat deze stam nagenoeg geheel dreigt te verdwijnen.
Nu wordt
wel geponeerd dat de grote zonde in deze verhalen niet zozeer homoseksualiteit
zou zijn, als wel het schenden van het gastrecht en de misdaad
ten opzichte van de vreemdeling, die recht op bescherming heeft. Dat dit
ernstige vergrijpen zijn, is duidelijk, maar de grote afschuw waarmee men later
in Israël aan deze gebeurtenissen terugdacht, is niet alleen terug te voeren op
het schenden van
het gastrecht (zie bijv. Hos. 9:9, Ez. 16:50;
Judas 7).
Verboden relaties
In Leviticus 18:22 wordt homoseksualiteit genoemd in een
lange lijst van verboden relaties. Zo is het verboden om met naaste familieleden te trouwen en
seksueel contact met hen te hebben, zoals met je moeder, je zus, je tante, je
schoondochter etc. Evenmin mag je overspel plegen met de vrouw van je naaste of
gemeenschap hebben met een man zoals men gemeenschap heeft met een vrouw. In Leviticus
20:13 wordt een aantal van deze verboden relaties, waaronder
homoseksualiteit, herhaald en wordt daarvoor de doodstraf geëist. Op beide
plaatsen wordt het een gruwel, dat is iets afschuwelijks, genoemd.
Overigens
werd in het gehele Nabije Oosten homoseksualiteit afgewezen. Bij
de Assyriërs werd homoseksualiteit gestraft met castratie en wanneer je iemand
anders valselijk hiervan beschuldigde, was de straf extreem zwaar: castratie,
lijfstraf
(50
slagen), een maand dwangarbeid en een hoge boete. Ook in het oude Egypte was
homoseksualiteit verboden.
Niet meer onder de wet?
Nu zou
je kunnen stellen dat we als nieuwtestamentische gelovigen niet meer onder de
wet zijn en dat deze voorschriften daarom niet meer voor ons gelden. Vandaag de
dag zullen tenslotte maar weinig mensen pleiten voor
de doodstraf op homoseksualiteit. Afgezien van het feit dat de doodstraf in
Nederland is afgeschaft, moet je, als je daarvoor pleit, wel consequent zijn.
Er zijn nog zeventien andere vergrijpen in het Oude Testament waarvoor de
doodstraf wordt geëist, zoals moord,
overspel, kidnapping, occultisme, valse profetie, godslastering, het
overtreden van het sabbatsgebod en het vervloeken van je ouders. Het is
overigens nog maar de vraag hoe vaak in Israëls geschiedenis de doodstraf ook
echt is uitgevoerd; het gaat hier immers om de maximum
straf.
Huwelijk als verbond
Hieruit
mag je echter niet concluderen dat de Bijbel iedere seksuele relatie in
waarheid en trouw toestaat. Gods visie op het huwelijk is zowel in het
Oude als
Nieuwe Testament hetzelfde. Het huwelijk is een uniek verbond tussen twee
mensen, een man en een vrouw, die worden samengesmeed tot
een eenheid die niet verbroken mag worden en die zijn oorsprong vindt in de
schepping van de mens door God. Als God uit de rib van de man de vrouw
schept, zegt de mens: ‘Dit is nu eindelijk been van mijn gebeente
en vlees van mijn vlees; deze zal ‘mannin’ heten, omdat ze uit de man genomen is.
Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen
en zij zullen tot
één
vlees zijn’ (Gen. 2:23,24).
Echtscheiding
is daarom een zeer ernstige zaak. Dat de Bijbel het onder bepaalde
omstandigheden (in geval van overspel of gemengde huwelijken) toestaat, is niet
omdat God het goedkeurt, maar alleen vanwege de slechtheid en hardheid van het
menselijk hart (Matth.19:8). Wat God heeft samengevoegd, mag de mens
niet scheiden.
Trouw
In de
relatie tussen man en vrouw is het sleutelwoord daarom niet in de eerste plaats
liefde, maar trouw. Men belooft trouw aan elkaar tot de dood scheidt. Om een dergelijk
verbond tot stand te brengen, is een formele bekrachtiging noodzakelijk.
Hierdoor is het niet alleen voor de beide partners, maar ook voor hun omgeving,
familie, vrienden, maatschappij duidelijk dat deze twee mensen voor altijd bij
elkaar horen, in voorspoed en in tegenspoed. De wijze waarop dit gebeurt is ten dele cultureel bepaald. Ten tijde van het
Oude Testament gebeurde dat door het overhandigen van de huwelijksschat, ten
tijde van het Nieuwe Testament en binnen het orthodoxe jodendom
gebeurde en gebeurt dat door het opstellen van een zogenaamd huwelijkscontract.
Bij ons gaan stellen naar het stadhuis, al dan niet gevolgd door een kerkelijke
inzegening of kerkdienst.
Het Oude
Testament geeft een verbod op overspel, echtscheiding, prostitutie en
homoseksualiteit, omdat ze wezensvreemd is aan het huwelijk. Iedere seksuele
relatie tussen man en vrouw buiten het huwelijk om, is verboden. Daarom zijn
de straffen daarvoor ook zo zwaar. Dat we in een maatschappij leven waarin
veel van bovenstaande dingen als normaal worden beschouwd, doet niets af aan de
waarheid van Gods Woord. De Bijbel roept ons op om niet gelijkvormig te worden
aan de wereld.
(Bron: de
Oogst, november 2007)