Jos Douma en de start van het academisch
jaar op Heverlee
Hoe spiritueel zijn onze
preken?" Met als ondertitel "De lectio
divina als bron voor een spirituele homiletiek
Zojuist
is in Heverlee het nieuwe academisch jaar geopend. Jos Douma mocht het
openingscollege geven. De titel van zijn college luidt: "Hoe spiritueel
zijn onze preken?" Met als ondertitel "De lectio divina als bron voor een spirituele homiletiek". (Voor
de volledige tekst van de lezing, klik hier.)
Hij
wil bereiken dat de preken geestelijker worden. Vandaar de titel van zijn college:
"Hoe geestelijk zijn onze preken?". En dat denkt hij te bereiken door
de studenten technieken als lectio divina bij te brengen.
Contemplatie
is een sleutelbegrip in het denken van Douma. Hij omschrijft het in het
openingscollege onder meer als: "het genieten van Gods aanwezigheid als de
ultieme waarheid" en als het bijna tastbaar worden van de nabijheid van de
Heer. Ik citeer: "voorbij woorden ..ontstaat
ruimte waar de nabijheid van de Heer haast tastbaar wordt."
Om
deze staat van contemplatie te bereiken beveelt hij de methode van de lectio divina aan. Voor een bespreking
van lectio divina, klik hier. In de lectio divina start je met het lezen van
een bijbelgedeelte. Via een aantal stappen kom je uiteindelijk
tot het woordeloos ervaren van God. Tot een toestand van contemplatie.
In
de door Douma beschreven staat van contemplatie ontvang je volgens hem (bijbelse) boodschappen voor anderen. Op die manier kan, zo
beweert Douma, een voorganger aan de boodschap voor
een preek komen. Hij zegt het volgende: "In 'contemplatie' wordt waarheid
en wijsheid van God ontvangen die door de dienst van de prediking wordt
doorgegeven aan anderen."
De
bron waar Douma de lectio divina heeft gevonden is de rooms-katholieke
kloosterorde van de Dominicanen.
Het
is verhelderend om eens in de geschiedenis van deze orde te duiken. De orde van
de dominicanen is speciaal opgericht voor het terugwinnen van ‘ketters’. In die
tijd waren dat de Albigenzen (de katharen) en de Waldenzen. De Pausen hebben de
leiding van de beruchte inquisitie voornamelijk aan de dominicanen
toevertrouwd. De meeste inquisiteurs waren dominicanen. (Bron: Catholica, geïllustreerd
encyclopedisch vademecum voor het katholieke leven, A.M. Heidt, pp 226,227.) De
inquisitie is de organisatie die, namens de pausen, op een genadeloze wijze alle
andersdenkenden heeft vervolgd. Klik hier om te
lezen wat een rooms-katholiek priester, en dus niet een protestant, over de
inquisitie heeft geschreven.
In
dezelfde encyclopedie staat dat de orde van de dominicanen krachtig heeft
deelgenomen aan de bestrijding van Luther. Ook op het concilie van Trente, waar
de rooms-katholieke kerk allen heeft vervloekt die in de kern van het bijbelse evangelie geloven, was de orde massaal aanwezig.
Het
laten gevangennemen, martelen en doden van vele andersdenkenden. Het bestrijden
van Luther. Het vervloeken van alle gelovigen die belijden alleen door geloof
en alleen door genade behouden te worden. Al deze dingen hebben vele van de
dominicanen ongetwijfeld al biddend, mediterend en contemplerend
gedaan. Vanuit een woordeloze genieting van de aanwezigheid van de Heer.
Wat
is eigenlijk een geestelijke preek? En hoe krijgen we een geestelijke preek?
Moeten we voor een antwoord op deze vragen te rade
gaan bij rooms-katholieke mystici?
Waarom
kijken we niet gewoon in de bijbel? Waarom gaat men
niet in de leer bij evangelische leiders uit vorige geslachten, die in hun tijd
een krachtig getuigenis hebben gegeven. Mensen als Hudson Taylor, Corrie Ten
Boom, Isobel Kuhn, C.H. Spurgeon, George Muller, Finney, Moody en vele anderen.
Voor
een studie over het preken met betoon van Geest en kracht, klik hier.
Mensen
als Douma, en ook de huidige leiding van Heverlee, zijn heel ver verwijderd van
de realiteit waarin onze evangelicale voorvaderen leefden. Onze evangelische
voorvaderen die de motor waren achter de grote zendingsbeweging van de
negentiende en twintigste eeuw. De huidige neo-evangelische leiders hebben
niets meer met hen. Ze zoeken het liever bij de rooms-katholieke mystici.
Moge
God het zien en oordelen.
In
zijn lezing op het openingscollege spreekt Douma slechts over lectio divina. Maar bedenk dat hij op
andere plaatsen de nog gevaarlijkere techniek van het contemplatief gebed
aanbeveelt. Via deze en andere mystieke technieken open je jezelf rechtstreeks
voor ervaringen afkomstig van demonen.
Het bovenstaande is een
onderdeel van nieuwsbulletin 22.
Voor meer informatie over Jos
Douma, klik hier.