Gods wonderen versus menselijke namaak

(Door Hans Frinsel

De Oogst | september 2007)

Wonderen – en zeker genezingswonderen – staan de laatste tijd weer volop in de belangstelling, maar roepen ook weer de nodige controverse op. Het is niet altijd gemakkelijk het kaf van het koren te scheiden. Hoe zijn wonderen en genezingen van God te onderscheiden van nep en van wonderen uit een verkeerde hoek, waar de Here Jezus ons zo nadrukkelijk voor waarschuwt in Mattheüs 24 :24?

Jezus waarschuwt dat misleiders door hun wonderen zo geloofwaardig over zullen komen, dat zelfs de uitverkorenen het gevaar lopen erdoor misleid te worden.

Over dat onderscheid tussen echte en bedrieglijke wonderen had ik eens een discussie met een broeder die meende dat iedere echte genezing een wonder van God moet zijn. Wonderen van valse profeten en misleiders waren volgens hem altijd te herkennen doordat ze niet echt zouden zijn. Naar zijn mening refereerde Jezus aan genezingen die alleen echt lijken, maar het achteraf niet blijken te zijn. Voor hem was toetsing van wonderen of van de wonderdoener dan ook niet nodig zolang de genezing echt was. ‘God geeft het goede, de duivel geeft dat niet.’ Dus als iets goed is, moet het van God komen.

Risico

Zo’n pragmatische benadering is gevaarlijk, maar helaas lijkt deze het ‘geestelijk’ onderscheid van veel christenen te kenmerken. Dat is niet zonder risico. In de eerste plaats noemt Jezus in Mattheüs 24:24 de wonderen uit de verkeerde hoek niet ‘onecht’ of ‘vals’, maar Hij noemt de profeten en de christussen vals. De wonderen kunnen wel degelijk echt zijn. En Hij waarschuwt dat misleiders door hun wonderen zo geloofwaardig over zullen komen, dat zelfs de uitverkorenen het gevaar lopen erdoor misleid te worden. Met andere woorden, de verleiding is zo subtiel – niet alleen door de wonderen maar ook in de boodschap – dat het zelfs voor echte volgelingen van Jezus moeilijk zal zijn de misleiding te onderscheiden. Een pragmatische benadering is daarom een recept voor misleiding. Iemand die wonderen claimt te doen, moet niet alleen getoetst worden aan die wonderen, maar ook aan zijn leer.

Demonisch

De Bijbel laat zien dat de duivel wel degelijk wonderen kan verrichten. Toen Mozes zijn tekenen voor Farao moest verrichten, waren de magiërs van Egypte in staat bepaalde wonderen na te doen (Ex. 7:11). Er is geen enkele aanwijzing dat het om trucjes of nepwonderen ging. In mijn vroegere zendingswerk in Guiné Bissau ontmoette ik eens een Nederlands echtpaar, beide ontwikkelingswerkers, met een moderne kerkelijke achtergrond. Zij vielen mij heftig aan, omdat ze ontdekten dat in onze gemeentes geleerd werd dat het werk van de toverdokter demonisch was en gelovigen daarmee moesten breken bij hun bekering. De vrouw had tot voor hun komst naar Afrika geen kinderen kunnen krijgen. Een Guineaan had hun op een toverdokter gewezen die hen daarbij zou kunnen helpen. Ze had daar een animistische rite voor vruchtbaarheid ondergaan en was kort daarna zwanger geworden. Verontwaardigd stelden zij dat zoiets goeds toch alleen maar van God kon komen.

Gebonden

Het ‘wonder’ bij deze vrouw was in hun beleving echt genoeg. Dit laat zien hoe naïef, maar ook hoe gevaarlijk de pragmatische benadering is. Overigens zag ik in Afrika dat echte genezingen door een toverdokter niet frequent waren en soms ook van tijdelijke aard. Mensen moesten na een tijdje vaak weer terug om de resultaten te handhaven of de genezing te vernieuwen. Ze werden als het ware afhankelijk van de toverdokter. Dat is wat de duivel doet: hij maakt dat mensen gebonden raken. Zijn zegeningen hebben een prijs. Als ik hoor van mensen die telkens terug moeten naar een gebedsgenezer om hun genezing in stand te houden, dan roept dat vragen bij mij op. Bijbelse wonderen hebben nooit dat karakter. Zo’n praktijk wijst op namaakwonderen. Wonderen die als echt gepresenteerd worden, maar niet waar blijken te zijn, zijn natuurlijk altijd misleidend.

Misleidend

Maar dat geeft nog een probleem aan in de benadering van bovengenoemde broeder. Hij gebruikte zijn argument ter verdediging van welvaartsevangelist en gebedsgenezer Benny Hinn, die bepaald niet onomstreden is, en met goede reden. In Amerika was Hinn in de negentiger jaren al in opspraak vanwege zijn vele claims van genezingen, die hij echter niet kon bewijzen.1 In ons Oogst-archief hebben wij een videoband van een Nederlandse campagne uit de jaren negentig, waarop te zien is hoe Hinn een oude dame van een stretcher doet opstaan, genezen verklaart van kanker in haar rug en haar opdraagt om het de volgende dag door de dokter te laten bevestigen. Theatraal gooit hij de stretcher weg. Voor de kijkers indrukwekkend, maar het was misleiding. Ze bleek niet genezen te zijn en een half jaar later ontvingen wij haar overlijdensbericht.

In de logica van bovengenoemde broeder zou Hinn dus een valse profeet of valse wonderdoener zijn, want al leek de vrouw genezen en verklaarde hij haar beter, zij was het niet. Een juiste conclusie, gezien ook de vele valse profetieën van Hinn.2 Toch trok onze broeder die logische conclusie niet.

Oneerlijk

God kan wonderen doen. De Bijbel laat dat zien en ook de praktijk laat dat zien. Er is geen enkele bijbelse reden om te stellen dat God vandaag geen wonderen meer doet. Tegelijkertijd is er ook geen enkele bijbelse basis om te stellen dat God iedere zieke wil genezen of dat wij genezing mogen claimen als een recht. Dat is misleidend en de praktijk bewijst duidelijk dat dit niet werkt aan deze kant van de wederkomst. Ondanks de vele leringen die hiervoor bedacht zijn, heeft niemand een formule die succes garandeert. Als je wijst op mensen die niet genezen, wordt soms gereageerd met: ‘Ik weet niet waarom, maar soms geneest de Here niet.’

Dit is een te gemakkelijke, maar ook oneerlijke uitspraak. Het is eerlijker te zeggen: ‘Soms geneest de Here op een wonderbaarlijke wijze.’ Meestal gebeurt het niet. Soms gaat het via de weg van geleidelijkheid, soms via de dokter.

Tekenen van genade

Vaak genezen mensen niet, maar vinden ze wel vrede met God. En daar gaat het om. We zoeken geen hemel op aarde. We gaan allemaal een keer dood. We weten dat de meeste zieken niet op wonderlijke wijze genezen. De schepping – en daar horen wij bij – is nog steeds aan een vruchteloosheid onderworpen, leert Paulus ons nadrukkelijk (Rom. 8:23-24), en van tijd tot tijd – in tijden van opwekking meer dan op andere momenten – laat de Here ons iets van de toekomstige heerlijkheid zien door wonderen van genezing. Bemoedigende tekenen van Zijn genade. Maar wij kunnen die niet organiseren, noch afdwingen. Proberen we dat toch, dan eindigen we in leugen en bedrog en maken we pastorale brokken.

Verkeerd gericht

Het huidige probleem is dat veel evangelische christenen te zeer gericht zijn op het wonderlijke. Recent had ik een aantal gesprekken met een jongeman uit een Scandinavisch land die tien jaar lang zeer actief betrokken was bij een gemeente die aangesloten is bij de denominatie van de Toronto Airport Church, bekend van de zgn. ‘Toronto zegen’. In zijn gemeente lag grote nadruk op wonderen en nieuwe openbaringen, maar hij was tegen manipulatie en misbruik aangelopen. In hoop op inzicht en antwoorden was hij naar Toronto afgereisd om enkele maanden cursussen te volgen in de moedergemeente. Wat hij daar aantrof, schokte hem echter zó dat hij zich uiteindelijk van de beweging afkeerde. Een van de uitgebreide cursussen die hij bijwoonde was een zgn. ‘Glory School’, gegeven door een ‘profetes’, Patricia King. Hij liet mij een video van die cursus zien en deze was schokkend.

Na-apen

Kings leer komt erop neer dat we Gods glorie moeten laten zien door ons te bekwamen in het doen van tekenen en wonderen. In de cursus werd daarop geoefend. Onderdeel van de cursus waren lessen in het zien van engelen. King argumenteerde dat er in de Bijbel mensen waren die engelen zagen en dat het ‘dus normaal was’ en dat wij er daarom ook naar moeten streven. Ook moesten de cursisten leren op afstand voorwerpen te laten bewegen. Haar rechtvaardiging hiervoor was dat de duivel een na-aper is, dus als mensen via de duivel voorwerpen kunnen laten bewegen (bijv. glaasje draaien), moet het Gods bedoeling zijn geweest dat gelovigen dat doen. Als wij alles moeten gaan doen wat de duivel doet, dan kunnen we nog heel bizar eindigen.

Levitatie

Zo moesten de cursisten er ook naar streven te leren zweven, want hetzelfde argument gold voor deze zgn. ‘levitatie’. Ze had daar nog een argument bij: eigenlijk moeten we leren vliegen, want oorspronkelijk was de mens met vleugels geschapen.

Bewijs? In de Psalmen lezen we over de vleugels van God (Ps. 91:4); wij zijn naar Gods beeld geschapen, dus we hadden vleugels, dus het is Gods bedoeling dat gelovigen vliegen. Overigens gaf ze aan dat een aantal van deze zaken haar zelf nog niet gelukt waren. Maar, ze streefde ernaar… Terecht constateerde de jonge broeder dat hier de grenzen tussen het charismatische en het occulte vervaagd zijn. Zelfs in haar eigen kring stuitte deze extreme dame wel op zulke kritiek.3 Hij benaderde de Toronto kerkleiders om te vragen of zij hier achter stonden en zij antwoordden bevestigend.

Gewaarschuwd

Terug in Scandinavië deelde hij zijn bevindingen met zijn eigen gemeenteleiders en vroeg hun mening. Ook zij namen er geen afstand van. Reden voor hem om uit te zien naar een gemeente met meer onderscheid in geestelijke zaken. Hij wilde niet in occulte activiteiten gezogen worden. Gezien het feit dat alles wat uit de Toronto Airport gemeente komt door velen kritiekloos als zegen overgenomen wordt, zoals recent ook de dubieuze praktijk van ‘soaking’4, is te verwachten dat te zijner tijd zulke cursussen ook naar Europa over zullen waaien. In het recente verleden hebben we al een ‘angel spotter’ gehad. We zijn gewaarschuwd.

Sensatiezucht

Men blijft zich uitstrekken naar het spectaculaire sensationele. Mensen als bovengenoemde ‘profetes’ hebben alle kenmerken van een valse profeet of valse ‘gezalfde’ waar de Here Jezus voor waarschuwde, die met tekenen en wonderen indruk willen maken en de wereld imponeren. Zulke mensen hebben meer weg van Simon de Tovenaar, die de gaven van de Geest begeerde om het spectaculaire element erin. Deze gerichtheid vormt een ernstige bedreiging voor de charismatische beweging.

Gods strategie

De Grieken zoeken wijsheid, de Joden willen tekenen zien, waarschuwde Paulus, maar het gaat om de gekruisigde Christus. In het verleden werd misschien te veel naar wijsheid gezocht, in onze tijd wordt te veel naar wonderen gezocht. Als die uitblijven, probeert men ze te forceren, of men maakt claims die niet bewaarheid kunnen worden. God heeft geen sensatie nodig – en nog minder bedrog – om Zijn Naam groot te maken. De boodschap van het kruis is voldoende. En juist die boodschap van het kruis vinden velen te onaantrekkelijk en durven er niet op te vertrouwen dat die boodschap nog kracht heeft. Het is nochtans Gods boodschap en Zijn strategie voor een verloren wereld. Vaak genoeg bevestigt Hij die boodschap door wonderlijke genezingen, wonderen van uitredding of voorzieningen, machtige gebedsverhoringen. Maar wel op Zijn eigen tijd en op Zijn eigen manier. Hij heeft onze manipulatie en trucjes niet nodig.

Noten:

1. Zie o.a. http://video.google.nl/videosearch?

q=the+many+faces+of+benny+hinn.

2. Zie http://www.aloha.net/~mikesch/tbn.htm.

3. Zie haar website ‘Extreme Prophetic’, http://www.

extremeprophetic.com/conflict_home.htm.

4. ‘Soaking’ betekent ‘doorweking’: mensen worden

geacht op de grond te gaan liggen en zich helemaal

leeg te maken. Er wordt muziek gedraaid, waarbij dan

de Geest verwacht wordt.